Ἡ περὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος Διδασκαλία

Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Τιμοθέου, Καθοδηγούμενου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωπὸς Ἀττικῆς 1988 «O ΟΣΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ» (Κεφάλαιο ΙΔ' σελ. 359-372).

Ἡ περὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος Διδασκαλία

Ὁ κτηματίας Νικόλαος Μοτοβίλωφ ποὺ τὸ 1831 θεραπεύθηκε θαυματουργικὰ ἀπὸ σοβαρὴ ἀσθένεια μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Ὁσίου Σεραφεὶμ ἀπέκτησε τὴν εὔνοιά του καὶ ἀξιώθηκε νὰ συζητήσει πολὺ μαζί του γύρω ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὴ συζήτησή του κατέγραψε σὲ σημειώσεις ποὺ παρέμειναν στὴ Μονὴ Ντιβέγιεβο περισσότερο ἀπὸ 60 χρόνια. Τὸ 1903 δημοσιεύθηκαν στὰ "Μοσχοβίτικα Χρονικά" τοῦ Ἰουλίου μὲ τὸν τίτλο: «Τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἀναπαυόταν φανερὰ στὸν πατέρα Σεραφεὶμ τοῦ Σαρὼφ στὴ συζήτησή του γιὰ τὸ σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς». Εἶναι μία ἀπὸ τὶς σημαντικώτερες φανερώσεις τοῦ Ἀκτίστου Φωτὸς ποὺ περιγράφονται μὲ συνταρακτικὲς λεπτομέρειες.

Γράφει ὁ Μοτοβίλωφ: «...Ἦταν Πέμπτη. Ἡμέρα συννεφιασμένη. Τὸ χιόνι εἶχε ἀνεβεῖ στοὺς 25 πόντους ἐνῶ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἐξακολουθοῦσαν νὰ πέφτουν πυκνὲς νιφάδες ὅταν ὁ πατὴρ Σεραφεὶμ ἄρχισε νὰ συζητᾶ μαζί μου. Μὲ ἔβαλε νὰ καθίσω στὸν κορμὸ ἐνὸς δένδρου ποὺ μόλις εἶχε κόψει καὶ ὁ ἴδιος κάθισε. Βρισκόμαστε μέσα στὸ δάσος κοντὰ στὸ ἐρημητήριό του.

• Ὁ Κύριος μου ἀπεκάλυψε ὅτι ὁ μεγάλος στάρετς, ὅτι ἀπὸ τὰ παιδικά σας χρόνια, ἐπιθυμούσατε νὰ μάθετε ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς.
• Πράγματι ἀπήντησα ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν 12 ἐτῶν μὲ ἀπασχολοῦσε ἐπίμονα αὐτὸς ὁ λογισμὸς καὶ εἶχα ἀπευθυνθεῖ σὲ πολλοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ οἱ ἀπαντήσεις τους δὲν μὲ ἱκανοποιοῦσαν.
• «Μάλιστα συνέχισε ὁ πατὴρ Σεραφείμ. Κανεὶς δὲν σᾶς εἶχε δώσει ὁριστικὴ ἀπάντηση. Νὰ ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἔλεγαν. Νὰ πηγαίνεις στὴν Ἐκκλησία, νὰ προσεύχεται στὸν Θεό, νὰ τηρεῖς τὶς ἐντολές του, νὰ κάνεις τὸ καλό. Ὁρισμένοι δυσανασχετοῦσαν μαζί σας καὶ σᾶς ἔλεγαν ὅτι ἀσχολεῖσθε μὲ μία περιέργεια ποὺ δὲν ἀρέσει στὸ Θεό. «Μὴ ζητᾶς πράγματα πάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις σου» συμπλήρωναν. Κανεὶς ὅμως δὲν σᾶς ἔδωσε τὴ σωστὴ ἀπάντηση. Ὁρίστε λοιπὸν ἐγὼ, ὁ πτωχὸς Σεραφεὶμ, θὰ σᾶς ἐξηγήσω τώρα ποιὸς εἶναι ὁ πραγματικὸς σκοπός: «Ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καὶ κάθε χριστιανικὸ ἔργο ὅσο καὶ ἂν εἶναι καλὰ δὲν ἀποτελεῖ τὸν σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς ἀλλὰ χρησιμεύουν σὰν μέσα γιὰ τὴν ἐπιτυχία του. Ὁ πραγματικὸς σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Τὰ καλὰ ἔργα μόνον ὅταν γίνονται χάριν τοῦ Χριστοῦ φέρνουν τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος... Ἔτσι εἶναι φιλόθεε. Ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ. Ἡ προσευχή, ἡ ἀγρυπνία, ἡ ἐλεημοσύνη καὶ τὰ ἄλλα καλὰ ἔργα, ποὺ γίνονται χάριν τοῦ Χριστοῦ εἶναι μόνο μέσα γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
• Τί σημαίνει ἀπόκτηση: ρώτησα τὸν στάρετς. Δὲν μπορῶ νὰ τὸ καταλάβω.
• Ἀποκτῶ σημαίνει μαζεύω, συγκεντρώνω, ἀποκρίθηκε ἐκεῖνος. Γνωρίζεις τί σημαίνει ἀποκτῶ χρήματα... Γνωρίζεις τὴ σημασία τῆς λέξεως «ἀποκτῶ» μὲ τὴν κοσμικὴ ἔννοια. Ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι κάτι παρόμοιο μόνο ποὺ εἶναι εὐλογημένο καὶ αἰώνιο.... Ἐκμεταλλευθεῖτε τὸ χρόνο σας, ὥστε μὲ τὰ ἐπίγεια ἀγαθὰ νὰ ἀποκτήσετε τὰ οὐράνια (Λουκ.19,13, Ἐφεσ.5,16). Ἐπίγεια ἀγαθὰ εἶναι τὰ καλὰ ἔργα ποὺ γίνονται γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ μᾶς ἐξασφαλίζουν τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Χωρὶς αὐτὸ δὲν ὑπάρχει σωτηρία. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐγκαθίσταται μόνο του στὶς ψυχές μας. Γιὰ νὰ κατοικήσει ὅμως καὶ νὰ συμπαραμείνει μὲ τὸ δικό μας Πνεῦμα πρέπει προηγουμένως νὰ ἀγωνισθοῦμε μὲ ὅλες μας τὶς δυνάμεις γιὰ νὰ τὸ ἀποκτήσουμε. Τότε ἐκεῖνο θὰ προετοιμάσει στὴν ψυχή μας καὶ στὸ σῶμα μας τὴν κατοικία Του. Κάθε ἀρετὴ ποὺ γίνεται γιὰ τὸ Χριστό μᾶς δίνει τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Περισσότερο ὅμως ἀπὸ ὅλες τὶς ἀρετές μᾶς τὴ δίνει ἡ προσευχή, γιατί αὐτὴ τὴν ἔχουμε πάντοτε στὰ χέρια μας σὰν εὔχρηστο πνευματικὸ ὅπλο. Θὰ θέλατε νὰ πᾶτε στὴν ἐκκλησία, ἀλλὰ ἐκκλησία δὲν ὑπάρχει ἢ ἡ ἀκολουθία ἔχει τελειώσει, θὰ θέλατε νὰ δώσετε κάτι στὸν ἐπαίτη, ἀλλὰ ἐπαίτης δὲν ὑπάρχει ἢ μπορεῖ νὰ μὴν ἔχετε νὰ τοῦ δώσετε. Θὰ θέλατε ἴσως νὰ φυλάξετε παρθενία, ἀλλὰ ἡ ἰδιοσυγκρασία σας εἴτε ἡ πίεση τῶν τεχνασμάτων τοῦ ἐχθροῦ δὲν σᾶς ἀφήνουν ν' ἀντισταθεῖτε καὶ νὰ ἐκπληρώσετε αὐτὴ τὴν ἐπιθυμία σας. Θὰ θέλατε νὰ κάνετε κάποια ἄλλη ἀρετὴ χάριν τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ δὲν ἔχετε δυνάμεις ἢ δὲν σᾶς δίδεται ἡ κατάλληλη εὐκαιρία.
• Μὲ τὴν προσευχὴ ὅμως δὲν συμβαίνει τὸ ἴδιο. Γι' αὐτὸ ὑπάρχει πάντοτε ἡ δυνατότητα: γιὰ τὸν πλούσιο καὶ τὸν πτωχό, τὸν ἰσχυρὸ καὶ τὸν ἀδύνατο, τὸν διάσημο καὶ τὸν ἄσημο, τὸν ὑγιῆ καὶ τὸν ἀσθενῆ, τὸν δίκαιο καὶ τὸν ἁμαρτωλό. Μεγάλη εἶναι ἡ δύναμις τῆς προσευχῆς. Αὐτὴ περισσότερο ἀπὸ ὅλα μᾶς παρέχει τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτὴν εὐκολώτερα ἀπὸ ὅλα μπορεῖ καθένας νὰ ἐπιτελέσει. Μὲ τὴν προσευχὴ ἀξιωνόμαστε νὰ συζητᾶμε μὲ τὸ Θεὸ καὶ Σωτήρα μας. Πρέπει ὅμως νὰ προσευχόμαστε μόνο μέχρις ὅτου ὁ Θεὸς, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, μᾶς ἐπισκεφθεῖ μὲ τὴ χάρη του στὸ μέτρο ποὺ αὐτὸς γνωρίζει. Καὶ ὅταν αὐτὸς εὐδοκήσει νὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ, τότε πρέπει νὰ σταματήσουμε τὴν προσευχή.
• Μέχρι τώρα μπάτουσκα μιλήσατε μόνο γιὰ τὴν προσευχή. Τί θὰ λέγατε γιὰ τὶς ἄλλες ἀρετὲς ποὺ γίνονται γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;
• Τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μπορεῖτε νὰ τὴν ἀποκτήσετε καὶ μὲ ὅλες τὶς ἄλλες ἀρετὲς πού σᾶς δίνουν περισσότερα κέρδη... Ἂν π.χ. σᾶς δίνει περισσότερη χάρη ἡ προσευχὴ καὶ ἡ ἀγρυπνία ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε. Ἄν σᾶς δίνει ἡ νηστεία νηστεύετε. Ἄν σᾶς δίνει ἡ ἐλεημοσύνη δῶστε ἐλεημοσύνη. Παρόμοια σκεφθεῖτε καὶ γιὰ κάθε ἄλλη ἀρετή.
• Μπάτουσκα μιλᾶτε διαρκῶς γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σὰν σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Πῶς ὅμως καὶ ποῦ μπορεῖ νὰ τὸ δῶ; Τὰ καλὰ ἔργα φαίνονται. Θὰ μποροῦσα ἄραγε νὰ δῶ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα; Πῶς μπορῶ νὰ γνωρίζω, ἐὰν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι μαζί μου ἢ ὄχι;
• Στὶς ἡμέρες μας, ἀποκρίθηκε ὁ στάρετς, ὑπάρχει γενικὴ ψυχρότητα πρὸς τὴν ἁγία πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀδιαφορία πρὸς ὅσα ἐνεργεῖ ἡ Θεία Πρόνοια γιὰ νὰ μᾶς φέρει κοντά Του. Ἡ ψυχρότης καὶ ἡ ἀδιαφορία αὐτὴ μπορεῖ νὰ ποῦμε ὅτι μᾶς ἀπομάκρυναν σχεδὸν ἐντελῶς ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωή... Συχνὰ ἀναφέρεται ἡ ἐμφάνιση τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους καὶ σὲ ἄλλα μέρη τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ μερικοὶ ὑποστηρίζουν καὶ λένε: «Τὰ χωρία αὐτὰ εἶναι ἀκατανόητα. Πῶς μποροῦν οἱ ἄνθρωποι μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια νὰ δοῦν τὸ Θεό: «Τίποτα ὅμως ἀκατανόητο δὲν ὑπάρχει ἐδῶ. Ἡ δυσκολία προέρχεται ἀπὸ τὸ ὅτι ἀπομακρυνθήκαμε ἀπὸ τὴν ἁπλότητα τῆς πρωταρχικῆς χριστιανικῆς γνώσεως καὶ μὲ τὴν πρόφαση τῆς ἐπιστημονικῆς γνώσεως μπήκαμε σὲ τέτοιο σκοτάδι ἀγνοίας ὥστε νὰ μᾶς φαίνονται ἀκατανόητα, ἐκεῖνα ποὺ γιὰ τοὺς παλαιοὺς ἧσαν τόσο κατανοητά. Καὶ στὶς καθημερινὲς ἀκόμα συζητήσεις τους ἡ ἔννοια τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Θεοῦ δὲν ἦταν γι' αὐτοὺς κάτι παράξενο. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ δὲν ἔβλεπαν τὸ Θεὸ καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν ὕπνο καὶ στοὺς ρεμβασμούς τους, οὔτε σὲ μία φανταστικὴ καὶ ἀρρωστημένη ἔκσταση, ἀλλὰ, φανερὰ καὶ ἀληθινά.
  
  Ἡ Θεία Χάρις στὰ Μυστήρια: Τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος λαμβάνουν ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ στὸ μυστήριο τοῦ Ἁγίου Χρίσματος, ὅταν σφραγίζονται τὰ κυριώτερα μέλη τοῦ σώματος, καθὼς ὁρίζει ἡ ἁγία μας ἐκκλησία, ὁ αἰώνιος φύλακας αὐτῆς τῆς χάριτος. Στὸ μυστήριο τοῦ Ἁγίου Χρίσματος ἀναφέρεται: «Σφραγὶς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου». Ἐμεῖς οἱ χοϊκοὶ φιλόθεε βάζουμε τὴ σφραγίδα μας σὲ σκεύη ποὺ κρύβουν κάτι πολύτιμο. Τί πολυτιμότερο ὅμως ὑπάρχει ἀπὸ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποῦ μᾶς δίνονται ἄνωθεν κατὰ τὸ μυστήριο τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος; Ἂν δὲν ἁμαρτάναμε ποτὲ μετὰ τὴ βάπτισή μας, θὰ παραμέναμε αἰωνίως ἅγιοι, ἄσπιλοι, ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ κάθε σωματικὸ καὶ ψυχικὰ μολυσμὸ καὶ εὐάρεστοι στὸ Θεό... Ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ δίδεται κατὰ τὸ Ἅγιο Βάπτισμα εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος λάμπει στὴν καρδιά μας σὰν ἀνέσπερο φῶς τοῦ Χριστοῦ. Λάμπει παρ' ὅλες τὶς ἁμαρτωλές μας πτώσεις, παρ' ὅλο τὸ σκοτάδι ποὺ περιβάλλει τὴν ψυχή μας. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ὅταν ὁ ἁμαρτωλὸς ἀκολουθήσει τὸ δρόμο τῆς μετανοίας, ἐξαλείφει ἐντελῶς τὰ ἴχνη τῶν ἁμαρτιῶν του καὶ ἐνδύει τὸν πρώην ἔνοχο πάλι μὲ τὴν ἄφθαρτη στολὴ τὴν ὑφασμένη μὲ τὴν χάρη του γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς ὁποίας -σὰν σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς- σοῦ μιλῶ τόση ὥρα.
  
  Τὸ Ἄκτιστο Φῶς:... Ὁ Κύριος συχνὰ φανέρωνε ἐνώπιον πολλῶν μαρτύρων τὴν ἐνέργεια τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σ' ἐκείνους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶχε ἁγιάσει καὶ φωτίσει. Θυμήσου τὸ Μωϋσῆ μετὰ τὴ συζήτηση ποὺ εἶχε στὸ Σινᾶ μὲ τὸ Θεό. Οἱ ἄνθρωποι δὲν μποροῦσαν νὰ τὸν ἀντικρύσουν, γιατί ἀκτινοβολοῦσε μ' ἕνα ἀσυνήθιστο φῶς ποὺ τὸν περιέβαλε. Ἀναγκαζόταν λοιπὸν νὰ ἐμφανίζεται στοὺς Ἰσραηλῖτες μὲ πρόσωπο καλυμμένο. Θυμήσου ἀκόμη τὴ Θεία Μεταμόρφωση τοῦ Σωτήρα στὸ Ὅρος Θαβώρ. «Καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένοντο στίλβοντα λευκὰ λίαν ὡς χιῶν» (Μάρκ. 9,3) καὶ «ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα» (Ματθ.17,16). Ὅταν ἐμφανίσθηκαν κοντὰ στὸν Κύριο ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας «ἐπεσκίασεν αὐτοὺς νεφέλη φωτεινή». Ἡ χάρις λοιπὸν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος φανερώνει μὲ ἕνα ἀνέκφραστο φῶς.
• Πῶς εἶναι δυνατὸν, ρώτησα τὸν μπάμπουσκα, νὰ καταλάβω ὅτι βρίσκομαι στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;
• Εἶναι πολὺ ἁπλό μοῦ ἀπάντησε. Ὁ Κύριος λέει ὅτι ὅλα εἶναι ἁπλὰ σ' ἐκείνους ποὺ ἀποκτοῦν τὴ γνώση. Οἱ Ἀπόστολοι εἶχαν αὐτὴ τὴ γνώση γι' αὐτὸ πάντοτε καταλάβαιναν ἂν βρισκόταν τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ μαζί τους ἣ ὄχι... Οἱ Ἀπόστολοι ἔνοιωθαν αἰσθητὰ μέσα τους τὴν Παρουσία τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ.
• Παρ' ὅλα αὐτὰ δὲν καταλαβαίνω πὼς μπορεῖ νὰ εἶμαι βέβαιος ὅτι βρίσκομαι στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πῶς μπορῶ νὰ ἀντιλαμβάνομαι τὴν πραγματική του ἐπιφοίτηση;
• Σᾶς εἶπα ἤδη φιλόθεε ὅτι εἶναι κάτι πολὺ ἁπλὸ καὶ σᾶς διηγήθηκα λεπτομερῶς πῶς οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται ἐν Πνεύματι Ἁγίω καὶ πῶς νὰ καταλαβαίνουμε τὴν παρουσία Του μέσα μας. Τί ἄλλο θέλεις λοιπόν;
• Θέλω νὰ κατανοήσω αὐτὸ πολὺ καλὰ ἀπάντησα. Τότε ὁ π. Σεραφεὶμ μὲ ἔπιασε δυνατὰ ἀπὸ τοὺς ὥμους καὶ μοῦ εἶπε:
• Τώρα βρισκόμαστε καὶ οἱ δυό μας μέσα στὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Γιατί δὲν μὲ κοιτᾶς;
• Δὲν μπορῶ νὰ κοιτάξω γιατί ἀπὸ τὰ μάτια σας βγαίνουν Λάμψεις. Τὸ πρόσωπό σας ἔγινε λαμπρότερο ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ τὰ μάτια μου πονοῦν.
• Μὴν ταράζεσαι. Εἶσαι τώρα καὶ ἐσὺ φωτεινὸς σὰν κι ἐμένα. Βρίσκεσαι κι' ἐσὺ στὴν πληρότητα τοῦ Θείου Πνεύματος διαφορετικὰ δὲν θὰ μποροῦσες νὰ μὲ δεῖς σ' αὐτὴν τὴν κατάσταση. Καὶ σκύβοντας ἀργά μοῦ εἶπε στὸ αὐτί:
• Εὐχαρίστησε τὸ Θεὸ γιὰ τὸ ἀνέκφραστο σ' ἐσένα ἔλεός Του. Θὰ προσέξεις ὅτι οὔτε ἂν σταυροκοπήθηκα παρὰ μόνο προσευχήθηκα νοερὰ μὲ τὴν καρδιά μου καὶ εἶπα: «Κύριε ἀξίωσέ τον νὰ δεῖ φανερὰ καὶ μὲ τὰ σωματικὰ του μάτια τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Πνεύματός Σου μὲ τὴν ὁποία ἀξιώνεις τοὺς δούλους σου ὅταν εὐδοκήσεις νὰ φανερωθεῖς μὲ τὸ Φῶς τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης Σου». Καὶ νὰ ἀγαπητὲ ὁ Κύριος ἱκανοποίησε ἀμέσως τὴν ταπεινὴ παράκληση τοῦ πτωχοῦ Σεραφείμ. Πῶς νὰ μὴν τὸν εὐγνωμονοῦμε καὶ οἱ δυὸ γιὰ τὴν ἀνέκφραστη δωρεά Του! Μὲ τὴ μορφὴ αὐτὴ σπανίως φανερώνει ὁ Κύριος τὸ ἔλεός Του καὶ στοὺς μεγάλους ἀκόμη ἐρημῖτες. Αὐτὴ ἡ θεία χάρις σὰν φιλόστοργη μητέρα εὐδόκησε νὰ παρηγορήσει τὴν συντετριμμένη καρδιά σου ὕστερα ἀπὸ τὴ μεσιτεία τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὅμως ἀγαπητέ μου δὲν μὲ κοιτᾶς στὰ μάτια; Κοίταξε μὲ χωρὶς νὰ φοβᾶσαι. Ὁ Κύριος εἶναι μαζί μας!

Ὕστερα ἀπὸ τὰ λόγια αὐτὰ ἔριξα μία ματιὰ στὸ πρόσωπό Του καὶ μὲ κατέλαβε ἀκόμη μεγαλύτερο δέος. Φαντάσου πὼς συζητᾶς μὲ κάποιον τὸ μεσημέρι ἐκτεθειμένο στὶς καυτερὲς ἀκτίνες τοῦ ἥλιου καὶ τὸν κοιτάζεις στὸ πρόσωπο. Βλέπεις τὰ χείλη νὰ κινοῦνται, βλέπεις τὴν ἀλλοιωμένη ἔκφραση τῶν ματιῶν του ἀκοῦς τὴ φωνή του, αἰσθάνεσαι ὅτι σὲ κρατᾶ κάποιος ἀπὸ τοὺς ὤμους, ἀλλὰ δὲν βλέπεις οὔτε τὰ χέρια οὔτε τὸ σχῆμα του μὰ οὔτε τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σου. Βλέπεις μόνο ἕνα ἐκτυφλωτικὸ φῶς ποὺ ξεχύνεται μερικὰ βήματα τριγύρω καὶ χρίζει τὴ λάμψη του στὸ πέπλο τοῦ χιονιοῦ ποὺ καλύπτει τὸ ξέφωτο καὶ στὶς νιφάδες ποὺ πέφτουν πάνω σὲ μένα καὶ στὸν μεγάλο στάρετς. Εἶναι ἀδύνατον νὰ φαντασθεῖ κανεὶς ἐκείνη τὴν κατάσταση στὴν ὁποία βρισκόμαστε τότε!

Οἱ καρποὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος:

• Τί αἰσθάνεσαι τώρα; μὲ ρώτησε ὁ πατὴρ Σεραφείμ.
• Πολὺ εὐχάριστα.
• Πές μου τί συγκεκριμένα νοιώθεις;
• Νοιώθω τέτοια γαλήνη καὶ εἰρήνη στὴν ψυχή μου, ποὺ μὲ κανένα Λόγο δὲν μπορῶ νὰ τὴν ἐκφράσω.
• Αὐτὸ φιλόθεε εἶναι ἐκείνη ἡ εἰρήνη γιὰ τὴν ὁποία ἔκαμε λόγο ὁ Κύριος στοὺς μαθητάς Του (Ἰωάν, 14,27).... Τί ἄλλο αἰσθάνεσαι;
• Ἀσυνήθιστη γλυκύτητα.
• Πρόκειται γιὰ τὴ γλυκύτητα ποὺ ἀναφέρει ὁ ψαλμωδὸς «Μεθυσθήσονται ἀπὸ ποιότητος οἴκου σου καὶ τὸν χείμαρον τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτούς» (Ψαλμ.λε,9). Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ γλυκύτητα πλημμυρίζει τώρα τὶς φλέβες μας μὲ μιὰ ἀνέκφραστη εὐφροσύνη...
• Τί ἄλλο αἰσθάνεσαι;
• Ὅταν τὸ Πνεῦμα τοῦ θεοῦ, συνέχισε ὁ μπάτουσκα, κατέρχεται στὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν περιβάλλει μὲ τὴν πληρότητα τῆς ἐνέργειάς του τότε ἡ ψυχὴ γεμίζει μὲ μία ἀνέκφραστη χαρά, γιατί τὸ Ἅγιον Πνεῦμα κάνει τὰ πάντα χαροποιὰ χωρὶς νὰ τὰ ἐγγίσει... Τώρα σ' ἐμᾶς δίδεται ἡ πρόγευση τῆς χαρᾶς αὐτῆς. Κι ἂν τώρα νοιώθουμε τόση γλυκύτητα καὶ εὐφροσύνη στὴν καρδιά μας τί νὰ ποῦμε γιὰ τὴ χαρὰ ἐκείνη, πού ἔχει ἑτοιμασθεῖ στὸν οὐρανὸ γι' αὐτοὺς πού κοπιάζουν ἐδῶ στὴ γῆ; Ἀλλὰ ἐσὺ ἀγαπητὲ ἀρκετὰ ὑπέφερες στὴ ζωή σου. Κοίταξε ὅμως τώρα μὲ ποιὰ χαρὰ σὲ παρηγορεῖ ὁ Κύριος στὴν παροῦσα ζωή. Τί ἄλλο νοιώθεις;
• Αὐνήθιστη θερμότητα.
• Μὰ πῶς ἀγαπητέ μου; Εἴμαστε καθισμένοι χειμώνα καιρὸ στὴν αὐλή του κελιοῦ μου μέσα στὸ δάσος, πατᾶμε στὸ χιόνι, ἀπὸ τὸν οὐρανὸ συνεχίζουν νὰ πέφτουν νιφᾶδες πάνω ἀπὸ ἕνα βερσὸκ (4,4 ἑκατ.). Τί θερμότητα μπορεῖ νὰ αἰσθάνεσαι;
• Αἰσθάνομαι τέτοια θερμότητα σὰν κι' ἐκείνη ποὺ δημιουργεῖται μέσα σ' ἕνα λουτρὸ ὅταν ρίξουν νερὸ κι ἀρχίσει νὰ βγαίνει στύλος ὁ ἀτμός.
• Μήπως αἰσθάνεσαι καὶ τὴ μυρωδιά του; ρώτησε ὁ στάρετς.
• Ὄχι ἀπάντησα. Ἐπάνω στὴ γῆ δὲν ὑπάρχει παρόμοια εὐωδία...
• Τὸ γνωρίζω. Εἶναι ἔτσι ὅπως ἀκριβῶς τὸ λές. Ρώτησα ὅμως ἐπίτηδες γιὰ νὰ δῶ, ἂν αἰσθάνεσαι κι' ἐσὺ τὸ ἴδιο... Ἡ πιὸ εὐχάριστη εὐωδία πάνω στὴ γῆ δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ αὐτὴ ποὺ νοιώθουμε τώρα... Μοῦ εἶπες ὅτι γύρω μας ὑπάρχει θερμότητα ὅπως στὸ λουτρό. Κοίταξε ὅμως! Τὸ χιόνι ἐπάνω μας δὲν ἔχει λειώσει ἐνῶ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἐξακολουθεῖ νὰ πέφτει. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ θερμότης δὲν βρίσκεται στὸν ἀέρα ἀλλὰ μέσα μας... Μὲ τὴν θερμότητα αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θερμαίνονταν οἱ ἐρημῖτες ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ ἀψηφοῦσαν τὴν παγωνιὰ τοῦ χειμώνα. Ἔνοιωθαν σὰν νὰ ἧσαν ντυμένοι μὲ ζεστὲς γοῦνες. Αὐτὸ συμβαίνει τώρα καὶ σὲ ἐμᾶς γιατί μέσα μας ἀναπαύεται ἡ θεία χάρις καθὼς εἶπεν ὁ Κύριος: «Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ἡμῶν ἐστὶ (Λουκ. 17,21). Λέγοντας ἐδῶ τὴ Βασιλεία ὑπονοεῖ ὁ Κύριος τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».
  
  Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ: Νὰ λοιπόν. Αὐτὴ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρίσκεται τώρα μέσα μας καὶ μᾶς φωτίζει ἐξωτερικά, μᾶς θερμαίνει, μᾶς γεμίζει μὲ κάθε εἴδους εὐωδία τὸν ἀέρα πού μᾶς περιβάλλει. Ἐπίσης εὐφραίνει τὶς αἰσθήσεις μας μὲ τὴν οὐράνια εὐφροσύνη καὶ γεμίζει τὴν καρδιά μας μὲ ἀνέκφραστη χαρά... Ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος γράφει κάπου τὸ ἑξῆς: «Βρισκόμουν ὁ ἴδιος στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Μὲ αὐτὴν τὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὑπερπλήρωσε τώρα ὁ Κύριος κι' ἐμᾶς τοὺς πτωχούς. Νομίζω λοιπὸν πῶς δὲν ὑπάρχει πλέον λόγος νὰ ρωτᾶς περισσότερα γιὰ τὸ πῶς βρίσκονται οἱ ἄνθρωποι στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Θὰ θυμᾶσαι ἄραγε τὸ ἀνέκφραστο ἔλεος τοῦ Θεοῦ πού φανερώθηκε σήμερα σὲ μᾶς;
• Δὲν γνωρίζω μπάτουσκα ἂν θὰ ἀξιώσει ὁ Θεὸς νὰ τὸ θυμᾶμαι τόσο ζωντανὰ καὶ καθαρὰ ὅπως τὸ αἰσθάνομαι τώρα.
• Ἐγὼ νομίζω, παρατήρησε ὁ στάρετς, ὅτι ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήσει νὰ συγκρατήσεις γιὰ πάντα αὐτὴ τὴ φανέρωση στὴ μνήμη σου. Διαφορετικὰ δὲν θὰ ἀπαντοῦσε ἡ ἀγαθότης Του τόσο ἀστραπιαία στὴν ταπεινὴ παράκληση τοῦ πτωχοῦ Σεραφείμ. Πολὺ περισσότερο γιατί ἡ γνώση αὐτὴ δὲν δόθηκε σ' ἐσένα μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό σου, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο ὥστε καὶ σὺ νὰ στερεωθεῖς στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἄλλους νὰ ὠφελήσεις... Ὁ Κύριος εἰσακούει ἐξ' ἴσου τὸν μοναχὸ καὶ τὸν λαϊκὸ ἀρκεῖ νὰ εἶναι καὶ οἱ δυὸ ὀρθόδοξοι, ν' ἀγαποῦν τὸ Θεὸ ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς τους καὶ νὰ ἔχουν πίστη σ' αὐτὸν ἔστω σὰν κόκκο σιναπιοῦ... Ὅσα λοιπὸν φιλόθεε ζητήσεις ἀπὸ τὸν Κύριο, ὅλα θὰ τὰ λάβεις ἀρκεῖ μόνο αὐτὸ ποὺ θὰ ζητήσεις, νὰ εἶναι γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ ἢ γιὰ τὴν ὠφέλεια τοῦ πλησίον... Ἀλλὰ, κι ἂν ἀκόμα ζητήσεις κάτι γιὰ προσωπικὴ ἀνάγκη ἢ ὠφέλεια, πολὺ σύντομα καὶ πρόθυμα θὰ σοῦ τὸ στείλει ὁ Κύριος, ἀρκεῖ νὰ σοῦ εἶναι ἀπολύτως ἀναγκαῖο.