Ο πνευματικός και ο εξομολογούμενος (17/07/2022)

Όπως για τη θεραπεία των σωματικών ασθενειών καταφεύγουμε στον ειδικό γιατρό, έτσι και για τα τραύματα της ψυχής, όρισε η φιλόστοργη Μητέρα μας Εκκλησία να καταφεύγουμε στον Πνευματικό, ο οποίος κατά κύριο λόγο είναι ο Επίσκοπος· επειδή όμως δεν επαρκεί να δέχεται όλους τους χριστιανούς της Επαρχίας, επιλέγει ο Επίσκοπος καταλλήλους Ιερείς και τους παρέχει την άδεια και ευλογία του να εξομολογούν τους πιστούς. Η απλή επικοινωνία των πιστών με τον Πνευματικό, μπορεί να γίνεται οποτεδήποτε, για να λάβουν μια συμβουλή ή ό,τι άλλο. Όταν όμως ο πιστός θέλει να εξομολογηθεί, για να λάβει άφεση αμαρτιών, τότε τελείται το Μυστήριον της Μετανοίας-Εξομολογήσεως. Κατ' αυτό ο πιστός ανοίγει με ειλικρίνεια και πνεύμα μετανοίας τα κρύφια της ψυχής του και εξομολογείται στον Θεό, ενώπιον του Πνευματικού, όλες τις αμαρτίες του. Στο τέλος ο Πνευματικός θα δώσει τις κατάλληλες οδηγίες και εφόσον η εξομολόγηση ήταν πλήρης, διαβάζει την Συγχωρητική ευχή και ο εξομολογούμενος καθαρίζεται από τις αμαρτίες του και η ζωή του ανακαινίζεται.

Περισσότερα...

Απαραίτητη η πνευματική προετοιμασία μας για τη Θ. Μετάληψη (10/07/2022)

Ο Κύριος στην Παραβολή των βασιλικών γάμων παρουσιάζει μεταξύ των προσκεκλημένων κάποιον που δέν φορούσε την κατάλληλη ενδυμασία, για τους γάμους του γιου του βασιλιά. Ὁταν τον είδε ο βασιλιάς θεώρησε προσβλητική τη στάση του και διέταξε να τον βγάλουν έξω από το παλάτι, στο σκοτάδι, με δεμένα χέρια και πόδια για το θράσος του (βλ. Ματθ. 22:11-13). Την παραβολή αυτή την είπε ο Κύριος, κατά κύριο λόγο, για να βοηθήσει τους ακροατές Του να καταλάβουν ότι, στη χαρά της βασιλείας του Θεού δεν θα επιτραπεί να εισέλθουν πρόσωπα, χωρίς το κατάλληλο ένδυμα της ψυχής, που οφείλουμε οι Χριστιανοί να ετοιμάζουμε όσο ζούμε, για να αξιωθούμε της χαράς των βασιλικών Γάμων στο ουράνιο βασίλειο του Θεού.

Περισσότερα...

Τελευταία Ευχή Και Απόλυση (03/07/2022)

Στη σημερινή 40ή Ομιλία μας θα ασχοληθούμε με την τελευταία ευχή που αναπέμπει ο Λειτουργός, την τελική ευλογία προς το εκκλησίασμα και την Απόλυση.

Περισσότερα...

Η Οπισθάμβωνος Ευχή (26/06/2022)

Η θεία Λειτουργία είναι μια πορεία. Μια πορεία της οποίας ο σκοπός και το τέλος είναι η συνάντηση του Θεού με τον άνθρωπο και η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό. Με τα όσα είπαμε στις προηγούμενες Ομιλίες μας ο σκοπός αυτός πραγματοποιήθηκε. Φθάσαμε στο τέλος της πορείας μας. Είδαμε το Φως το αληθινό, τον Χριστό. Ακολουθήσαμε τα βήματα της αγίας ζωής Του. Τον προσκυνήσαμε στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ, καθώς γεννήθηκε εκ της Παρθένου, κατά την προσκομιδή. Με την Μικρά Είσοδο του Ιερού Ευαγγελίου είδαμε τον Ιησού να εισέρχεται στον κόσμο, για να αρχίσει το κοσμοσωτήριο έργο Του. Με την ακρόαση του Ευαγγελίου, ακούμε κάθε φορά, απ' ευθείας την αυθεντική διδασκαλία Του, παρακολουθούμε τα Θαύματά Του και λεπτομέρειες της ζωής Του. Με την Μεγάλη Είσοδο των Τιμίων Δώρων συνοδεύσαμε τον Κύριο στην πορεία Του προς τον Γολγοθά. Συγκαθήσαμε με τον Ιησού και τους δώδεκα μαθητές Του στο Μυστικό Δείπνο. Παρακολουθήσαμε την αναίμακτη θυσία Του με τη μεταβολή, από το Άγιο Πνεύμα, των ταπεινών Δώρων μας σε Άγιο Σώμα και Αίμα Χριστού. Είδαμε την Ανάστασή Του και την διακηρύξαμε με την ευχή: "Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι..." Κοινωνήσαμε το άγιο Σώμα Του και το Πανάχραντο Αίμα Του. Και τώρα έρχεται η Μητέρα Εκκλησία να μας θυμίσει ότι το τέλος της λειτουργικής μας πορείας πρέπει να γίνει αφετηρία της μαρτυρικής μας πορείας.

Περισσότερα...

Ευχαριστία μετά τη Θεία Μετάληψη (19/06/2022)

Όταν ο Λειτουργός τοποθετήσει στο άγιο Ποτήριο όλες τις μερίδες των Αγίων, ο Διάκονος του υπενθυμίζει: Ὕψωσον Δέσποτα". Ο Ιερέας θυμιατίζει τα Τίμια Δώρα, λέγοντας "Υψώθητι ἐπί τούς οὐρανούς ὁ Θεός και ἐπί πᾶσαν τήν γῆν ἡ δόξα σου" και μετά από την Ωραία πύλη υψώνει το άγιο Ποτήριο προς τον λαόν, (ο οποίος υποκλίνεται ευλαβικά) δοξολογώντας τον Θεό: "Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν πάντοτε...". Η εικόνα αυτή του υψωμένου Ποτηρίου με τα Τίμια Δώρα, μέσα στο νέφος του θυμιάματος και εν συνεχεία η μεταφορά του στην Αγία Πρόθεση, όπου δεν φαίνεται από τους πιστούς, ζωντανεύει σε μας την ένδοξη Ανάληψη του Κυρίου μας στους ουρανούς, το δε θυμίαμα το νέφος των Αγγέλων που Τον συνόδευαν στον Ουρανό.

Περισσότερα...

Η Θεία Μετάληψη Κλήρου και Λαού (12/06/2022)

Μετά την ανάγνωση και των τελευταίων ευχών, από την Ακολουθία της προ της θείας Μεταλήψεως, οι Λειτουργοί προσέρχονται να κοινωνήσουν κατά την εκκλησιαστική τάξη. Καθένας υποκλίνεται πρώτα στους άλλους συλλειτουργούς του και μετά προς τον λαό, ζητώντας και δίδοντας συγχώρηση. Εάν λειτουργεί Επίσκοπος, πρώτος κοινωνεί εκείνος και εν συνεχεία αυτός κοινωνεί τους συλλειτουργούς του ιερείς και διακόνους. Πρώτα κοινωνούν το άγιο Σώμα. Έχει βαθύ συμβολισμό ο τρόπος με τον οποίο κοινωνεί ο Ιερέας και όταν είναι μόνος του. Αφού προσκυνήσει την Αγία Τράπεζα απλώνει την δεξιά του παλάμη πάνω από το άγιο Δισκάριο, και με το αριστερό του χέρι παίρνει ένα μικρό τεμάχιο του Αγίου Σώματος και το τοποθετεί στην ανοιχτή παλάμη του, λέγοντας: "Τό τίμιον καί πανάγιον Σῶμα τοῦ Κυρίου ...μεταδίδοταί μοι τῷ (όνομα) ἀναξίῳ ἱερεῖ εἰς ἄφεσίν μου ἁμαρτιῶν ...".Χρησιμοποιεί τρίτο πρόσωπο, από το οποίο του μεταδίδεται· και αυτό το πρόσωπο είναι ο Χριστός. Ο Χριστός ο Ίδιος μεταλαμβάνει τον Ιερέα, όπως επίσης και στη συνέχεια ο Χριστός κοινωνεί τους πιστούς με το χέρι του ιερέα. Γι' αυτό ο ιερέας όταν κοινωνεί τον κάθε πιστό λέγει: "Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού (όνομα)...". Βλέπουμε και από αυτές τις εκφράσεις ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είναι, όπως λέει μια ευχή, "ὁ Προσφέρων καί προσφερόμενος",δηλαδή όλα τα ενεργεί ο Ίδιος, χρησιμοποιώντας κι εμάς, για να μας τιμήσει.

Περισσότερα...

Η ετοιμασία των Τίμιων Δώρων προ της Θείας Μεταλήψεως (05/06/2022)

Μετά την ύψωση των Τιμίων Δώρων από το Λειτουργό, ο Διάκονος απευθυνόμενος προς αυτόν λέγει: "Μέλισον Δέσποτα".

Στην πρώτη θεία Λειτουργία που τελέστηκε στη γη, ο ίδιος ο Χριστός τεμάχισε τον αγιασμένον Άρτο και τον έδωσε στους Μαθητές Του λέγοντας: "Λάβετε φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τό σῶμα τό ὑπέρ ὑμῶν κλώμενον" (1 Κορ. 11:24). Σε κάθε θεία Λειτουργία επαναλαμβάνεται η πράξη αυτή του Κυρίου και πραγματοποιείται ο λόγος Του: Ο Λειτουργός τεμαχίζει τον Αμνό του Θεού και προσφέρει στους πιστούς το "κλώμενον" άγιο Σώμα.

Περισσότερα...

Η Ευχή της Κεφαλοκλισίας (29/05/2022)

Μετά την Κυριακή προσευχή, που απαγγέλλουμε στη θεία Λειτουργία, ο Λειτουργός ευλογεί τον λαόν ευχόμενος: "Εἰρήνη πᾶσι". Αλήθεια, πόσο επιμένει η Εκκλησία ώστε η ειρήνη του Θεού να φρουρεί τις καρδιές των πιστών! Μετά την απάντηση του λαού "καί τῷ πνεύματί σου", ο Διάκονος προτρέπει: "Τάς κεφαλάς ὑμῶν τῷ Κυρίῳ κλίνατε". Μετά το "Σοί, Κύριε" του λαού, ο Λειτουργός αναπέμπει την ευχή της κεφαλοκλισίας, ενώ όλοι παραμένουν υποκλινόμενοι ενώπιον των Τιμίων Δώρων. Υποκλινόμαστε σε ένδειξη βαθειάς ταπείνωσης και υποταγής προς τον Παντοδύναμο και ένδοξο Κύριό μας και προς τιμήν του αγιασμένου Άρτου, ο οποίος σε λίγο θα υψωθεί και θα μεταδοθεί στους προετοιμασμένους προς τούτο πιστούς.

Περισσότερα...

Προετοιμασία για τη Θεία Μετάληψη (22/05/2021)

Μετά την τελευταία ευλογία του Λειτουργού στο τέλος της αγίας Αναφοράς: "Καί ἔσται τά ἐλέη τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετά πάντων ὑμῶν", ο Διάκονος εκφωνεί μία σειρά δεήσεων, (μερικές των οποίων ήδη τις ερμηνεύσαμε στη σειρά των Πληρωτικών, μετά την Μεγάλη Είσοδο).

Περισσότερα...

Ομιλία 33η ερμηνευτική στη Θ. Λειτουργία: Οι Μνημονεύσεις μετά τον Καθαγιασμόν (15/05/2022)

Κατά την θεία Λειτουργία, αφού συντελεσθεί ο καθαγιασμός των Τιμίων Δώρων σε Πανάγιον Σώμα και Αίμα Χριστού, ο Λειτουργός έχει συνειδητοποιήσει ότι βρίσκεται ενώπιον του ζώντος Θεού, του Ίδιου του Χριστού, ο Οποίος είχε διαβεβαιώσει τους Μαθητές Του ότι, θα βρίσκεται μαζί τους όλες τις ημέρες της ζωής τους, αλλά και με τους πιστούς, μέχρι τη συντέλεια του κόσμου. Και αυτό, όπως έχουμε εξηγήσει γίνεται ολοφάνερο, κατά την θεία Λειτουργία.

Περισσότερα...

Ο Καθαγιασμός των Τιμίων Δώρων (08/05/2021)

Κατά τη θεία Λειτουργία στην Ευχή της Αναφοράς, μετά τον ύμνον "Ἅγιος, Ἁγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ..." και την περιγραφή του λειτουργού, για το πώς ο Χριστός τέλεσε το μέγα Μυστήριο φθάνουμε στην ιερώτατη στιγμή της τελέσεως του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας.

Περισσότερα...

Η Αγία Αναφορά (01/05/2022)

Σήμερα θα μιλήσουμε για το κεντρικό τμήμα της θείας Λειτουργίας, το πλέον άγιο, και μυστικό, αφού κατ' αυτό θα συντελεσθεί το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή ο Χριστός θα προσφέρει τον εαυτό Του θυσία για τη σωτηρία μας καί θα μεταβληθούν τα δώρα που προσφέραμε στην Αγία Τράπεζα σε Άγιο Σώμα και Αίμα Χριστού. Το τμήμα αυτό της θείας Λειτουργίας καλείται "ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ".

Περισσότερα...

Η πνευματική προετοιμασία του πιστού προ της Αγίας Αναφοράς (24/04/2022)

Μετά το Σύμβολο της Πίστεως, -το Πιστεύω- που όλοι μαζί απαγγέλλουμε κατά τη θεία Λειτουργία, ο Διάκονος προτρέπει:

"Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετά φόβου· πρόσχωμεν τήν ἁγίαν ἀναφοράν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν"

Ο λαός απαντά: "Ἔλεον εἰρήνης, θυσίαν αἰνέσεως".

Περισσότερα...

Ευχή Προσκομιδής προ Αγίας Τραπέζης (29) (17/04/2022)

Αγαπητοί αδελφοί μου,

Ενώ ο Διάκονος, μετά τη Μεγάλη Είσοδο ολοκληρώνει τη σειρά των δεήσεων, (τα Πληρωτικά), ο Ιερέας χαμηλόφωνα και με κατάνυξη λέγει την Ευχή της Προσκομιδής, με την οποία παρακαλεί το Θεό να ευαρεστηθεί να δεχθεί τα άγια Δώρα για τα δικά του αμαρτήματα και για τα αγνοήματα του λαού. Επίσης, να επισκηνώσει η Χάρη του Αγίου Πνεύματος σε όλους μας, και στα προκείμενα Δώρα και σε όλον τον λαό. Και η Ευχή τελειώνει με την εκφώνηση:"Διά τῶν οἰκτιρμῶν του μονογενοῦς Σου Υἱοῦ μεθ' οὗ εὐλογητός εἶ...".

Περισσότερα...

Πληρωτικά (28) (10/04/2022)

Αγαπητοί αδελφοί μου,

Στην προηγούμενη Ομιλία μας προσπαθήσαμε με λόγια απλά να εξηγήσουμε τα όσα συμβαίνουν και λέγονται κατά τη Μεγάλη Είσοδο των Τιμίων Δώρων από την Αγία Πρόθεση μέχρι την Αγία Τράπεζα. Τώρα, όπως όλα φανερώνουν, πλησιάζει η στιγμή του Καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων. Γι' αυτό η Εκκλησία προσκαλεί για μια ακόμη φορά το εκκλησίασμα να "πληρώσει", δηλαδή να συμπληρώσει, να ολοκληρώσει τη σειρά των δεήσεών τους.

Περισσότερα...

Μεγάλη Είσοδος (27) (03/04/2022)

Με τον Χερουβικό ύμνο και τις ευχές του Ιερέα έχει ολοκληρωθεί η πνευματική προετοιμασία όλων, ώστε τώρα, με τη Μεγάλη, λεγόμενη Είσοδο, τα προετοιμασμένα, ήδη Τίμια Δώρα, που έχουν τοποθετηθεί στο άγιο Δισκάριο και στο άγιο Ποτήριο, να μεταφερθούν, με επίσημη Λιτανεία, από την αγία Πρόθεση στην Αγία Τράπεζα.

Περισσότερα...

Η Προσκομιδή (26) (27/03/2022)

Σήμερα θα επεξηγήσουμε μία αθέατη, από το περισσότερο εκκλησίασμα πλευρά της θείας Λειτουργίας, λόγω του Τέμπλου, την Προσκομιδή. Το πώς, με ποία μορφή το Πρόσφορο και το Νάμα που αφιερώνουν με ευλάβεια οι πιστοί στο Ναό, προετοιμάζονται από τους Λειτουργούς, για να προσφερθούν επάξια στο Άγιο Θυσιαστήριο, ως Τίμια Δώρα της Εκκλησιαστικής Κοινότητας προκειμένου να καθαγιασθούν.

Περισσότερα...

Ο Χερουβικός Υμνος (25) (20/03/2022)

Όσο πλησιάζει η στιγμή της προσφοράς της αναίμακτης Θυσίας, τόσο και περισσότερο ο Ιερέας αισθάνεται την αναξιότητά του να προσεγγίσει ένα τέτοιο μεγάλο ιερό γεγονός. Όπως ο Τίμιος Πρόδρομος, όταν εκλήθη από τον Ιησού να Τον βαπτίσει, κατελήφθη από φόβο. Όπως λέει ένας ύμνος της Εκκλησίας μας: «Ο Βαπτιστής ετρόμαξε και έτρεμε το χέρι του, όταν είδε εσένα τον αμνόν του Θεού, που καθαρίζει τα αμαρτήματα του κόσμου· κυριεύθηκε από αγωνία και φώναξε: Δέν τολμώ Άγιε Λόγε του Θεού να σε αγγίξω». (βλ. Ιδιόμελον Γ' Ώρας Θεοφανείων). Αυτόν τον ιερό φόβο αισθάνεται και ο Ιερέας, και καταταφεύγει σε μία πολύ συγκινητική προσευχή, που την κάνει αποκλειστικά για τον εαυτό του, για να ταπεινωθεί ακόμη περισσότερο ενώπιον του Μυστηρίου και να εκζητήσει τη θεία ενίσχυση. Μεταξύ άλλων ο Ιερέας λέγει: Αν η διακονία του Θεού είναι κάτι το πολύ μεγάλο και φοβερό ακόμη και για τις ουράνιες Αγγελικές Δυνάμεις, πώς να τολμήσει να διακονήσει τον Θεό ο άνθρωπος, που κάθε μέρα αμαρτάνει. Αν ο Ίδιος ο Κύριος από άπειρη αγάπη στον άνθρωπο δεν ερχόταν στη γη, για να παραδώσει την ιερουργία της λειτουργικής αυτής αναιμάκτου θυσίας -διά των Αγίων Αποστόλων και των διαδόχων τους Επισκόπων και Ιερέων - στην Εκκλησία Του, θα ήταν ανέφικτον άνθρωπος να τολμούσε να πλησιάσει την Αγία Τράπεζα και να λειτουργήσει. Παίρνοντας θάρρος ο Ιερέας από την άπειρη συγκατάβαση του Κυρίου, καταφεύγει στον Χριστό με κατάνυξη και σταθερή ελπίδα και Τον παρακαλεί να καθαρίσει την ψυχή και την καρδιά του από καθε πονηρή συνείδηση· και με τη δύναμη και τη χάρη της Ιερωσύνης, που έλαβε από το Άγιο Πνεύμα, να αξιωθεί ακατακρίτως να ιερουργήσει το Άγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας.

Περισσότερα...

Ευχές των πιστών (24) (13/03/2022)

Με τη χάρη του Κυρίου, την περασμένη Κυριακή, ολοκληρώσαμε με τις 23 ερμηνευτικές ομιλίες μας τα αναγκαία σχόλια, που ελπίζω να έχουν βοηθήσει όλους μας στην κατανόηση των όσων τελούνται στο Α' Μέρος της θείας Λειτουργίας, που ονομάζουμε "Ἡ Λειτουργία τοῦ Λόγου".Αρχίζει με την δοξολογική εκφώνηση του Ιερέα: "Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος..." και τελειώνει το πρώτο αυτό Μέρος με το θείον Κήρυγμα και τις Ευχές υπέρ των Κατηχουμένων.

Περισσότερα...

Η Εκτενής Δέηση (22) (27/02/2022)

Μετά τα ιερά Αναγνώσματα (Αποστολικό και Ευαγγελικό), και το θείον κήρυγμα, η Εκκλησία αισθάνεται την ανάγκη να προσευχηθεί για όλους τους ευσεβείς και Ορθοδόξους Χριστιανούς, που δέχονται το λόγο του Θεού, φυλάττουν τις εντολές του Ευαγγελίου και αγωνίζονται να ακολουθήσουν τα ίχνη του Χριστού στην καθημερινή τους πορεία. Ο Διάκονος απευθύνει, ως συνήθως τις προτροπές για προσευχή στους πιστούς κι εκείνοι ανταποκρίνονται με το "Κύριε ἐλέησον". Ο δε, Λειτουργός Ιερέας, προ της Αγίας Τραπέζης, χαμηλόφωνα παρακαλεί τον Θεόν να τον αξιώνει με καθαρή συνείδηση να ιερουργεί τα άγια Μυστήρια. Επίσης δέεται ο Ιερέας για τους συμπροευχομένους πιστούς να αξιωθούν να κοινωνήσουν τα Άγια Μυστήρια χωρίς ενοχή και καταδίκη, αλλά με αυτά να κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.

Περισσότερα...

Ευχές υπερ των Κατηχουμένων (23) (06/03/2022)

Μετά την δοξολογική εκφώνηση του Ιερέα στο τέλος της Ευχής της Εκτενούς, απευθύνουμε ευχές υπέρ των Κατηχουμένων. Ο Διάκονος προτρέπει πρώτα τους Κατηχουμένους να προσευχηθούν για τον εαυτό τους και στη συνέχεια  προτρέπει τους πιστούς να προσευχηθούν για τους Κατηχουμένους.

Περισσότερα...

Η Εκτενής Δέηση (22) (27/02/2022)

Μετά τα ιερά Αναγνώσματα (Αποστολικό και Ευαγγελικό), και το θείον κήρυγμα, η Εκκλησία αισθάνεται την ανάγκη να προσευχηθεί για όλους τους ευσεβείς και Ορθοδόξους Χριστιανούς, που δέχονται το λόγο του Θεού, φυλάττουν τις εντολές του Ευαγγελίου και αγωνίζονται να ακολουθήσουν τα ίχνη του Χριστού στην καθημε­ρινή τους πορεία. Ο Διάκονος απευθύνει, ως συνήθως τις προτροπές για προσευ­χή στους πιστούς κι εκείνοι ανταποκρίνονται με το "Κύριε ἐλέησον". Ο δε, Λειτουργός Ιερέας, προ της Αγίας Τραπέζης, χαμηλόφωνα παρακαλεί τον Θεόν να τον αξιώνει με καθαρή συνείδηση να ιερουργεί τα άγια Μυστήρια. Επίσης δέεται ο Ιερέας για τους συμπροευχομένους πιστούς να αξιωθούν να κοινωνήσουν τα Άγια Μυστήρια χωρίς ενοχή και καταδίκη, αλλά με αυτά να κληρονομήσουν την Βασιλεία των Ουρανών.

Περισσότερα...

Το Θείον Κήρυγμα (21) (20/02/2022)

Αναπόσπαστο τμήμα της θείας Λειτουργίας είναι το θείο Κήρυγμα καθιερωμένο από τους Αποστολικούς χρόνους. Ο Κύριος συνήθιζε και στη Συναγωγή, μετά την ανάγνωση περικοπών από την Παλαιά Διαθήκη να λαβαίνει το λόγο και να ομιλεί προς τον λαό. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας περιγράφει το πρώτο κήρυγμα του Ιησού στη Ναζαρέτ (Λουκ. 4:16-27). Οι Άγιοι Απόστολοι στις Ευχαριστιακές Συνάξεις των πιστών επίσης έκαναν κήρυγμα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του κηρύγματος του αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα, που παρέτεινε το λόγο ως τα μεσάνυχτα, οπότε ο νεαρός Εύτυχος αποκοιμήθηκε πάνω στο παράθυρο και έπεσε κάτω από το τρίτο πάτωμα (βλ. Πράξ. 20: 7-11). Υπάρχουν Ιεροί Κανόνες που επιβάλλουν στους Επισκόπους και Πρεσβυτέρους, που προΐστανται της λατρευτικής Συνάξεως των πιστών, κάθε μέρα, και ιδιαίτερα τις Κυριακές να διδάσκουν τον λόγο του Θεού στον κλήρο και στο λαό που συνάγεται στους ναούς. Ο 68ος Αποστολικός Κανών γράφει: "Όποιος Επίσκοπος ή Πρεσβύτερος δεν φροντίζει για τους κληρικούς του, και όλον τον υπόλοιπον λαόν, και δεν τους διδάσκει τα της ευσεβείας δόγματα και έργα, ας αφορίζεται έως ότου διορθωθεί. Εάν όμως επιμένει στην αμέλεια και αδιαφορία του ας καθαίρεται τελείως, αφού αποδεικνύεται ανάξιος ̀ως Επίσκοπος και Πρεσβύτερος-ιερέας».

Περισσότερα...

Τα Ιερά αναγνώσματα (20) (13/02/2022)

Το πρώτο Μέρος της θείας Λειτουργίας,"Ἡ Λειτουργία τοῦ Λόγου", όπως λέγεται, φθάνει στο αποκορύφωμά του με την ακρόαση του Λόγου του Θεού. Γνωρίζουμε βέβαια, ότι ο Κύριος, μιλούσε ο Ίδιος στο λαό, αλλά έστελνε και τους Μαθητές Του στις γύρω πόλεις και χωριά να κηρύξουν αυτά που τους είχε διδάξει. Παρόμοια και στη θεία Λειτουργία διαβάζει πρώτα ο Αναγνώστης μια περικοπή από τα Αποστολικά αναγνώσματα της Καινής Διαθήκης και μετά ο Διάκονος ή ο Ιερέας την καθωρισμένη περικοπή από τα τέσσερα ιερά Ευαγγέλια. Με το Ιερό Ευαγγέλιο μας μιλάει ο Ίδιος ο Χριστός. Επομένως πρέπει να Τον ακούσουμε προσεκτικά. Και όχι απλώς να Τον ακούσουμε, αλλά και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα λόγια του Χριστού στην καρδιά μας και να τα τηρήσουμε. Για τον σκοπό αυτό η Εκκλησία προσπαθεί να βοηθήσει τα παιδιά της να συμμαζέψουν το νου τους από άλλα θέματα που τους απασχολούν, και με όλη τους την προσοχή να ακούσουν τα λόγια του Θεού, που σε λίγο θα αναγνωσθούν. "Πρόσχωμεν", αναφωνεί ο Διάκονος προς το εκκλησίασμα, προτού αρχίσει η ανάγνωση του Αποστολικού Αναγνώσματος. Δεύτερη προειδοποίηση: "Σοφία"! Και πάλιν επαναλαμβάνει το "Πρόσχωμεν". Παρόμοιες και μάλιστα πιο έντονες προτροπές απευθύνονται στους πιστούς και προ της αναγνώσεως του Ιερού Ευαγγελίου: "Σοφία! Ὀρθοί! Ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου! Εἰρήνη πᾶσι". Επί πλέον ο Ιερέας απευθύνει ειδική Ευχή, πριν από την ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου με την οποία ζητούμε να μας χαρίσει ο φιλάνθρωπος Κύριος το καθαρόν και αγνό φως της γνώσεως του Θεού και να ανοίξει τα μάτια της ψυχής και της διανοίας για να κατανοήσουμε τα νοήματα του Ευαγγελίου Του. Επίσης να φυτέψει στις καρδιές μας τον βαθύ σεβασμό προς τις εντολές Του, έτσι ώστε να κατανικήσουμε τα άνομα σαρκικά πάθη, καί να φρονούμε και να πράττουμε όσα ευχαριστούν τον Κύριόν μας.

Περισσότερα...

Ο Τρισάγιος Ύμνος (19) (06/02/2022)

Με τον ερχομό του Κυρίου στο Άγιο Θυσιαστήριο η θεία Λειτουργία προσλαμβάνει μια ιδιαίτερα εορταστική ατμόσφαιρα. Αναπολούντες το μεγάλο έργο της σωτηρίας, που επετεύχθη με τον ερχομό στον κόσμο του Θεού Λόγου, του Ιησού Χριστού, και με το κήρυγμα του Ευαγγελίου, με χαρά και ενθουσιασμό ψάλλουμε ύμνους που αναφέρονται στην Ανάσταση του Χριστού -αν είναι Κυριακή- ή στην εορταστική περίοδο που διανύουμε. Ψάλλονται επίσης τα Απολυτίκια του εορταζομένου Αγίου της ημέρας, και του Ναού. Τελευταίο ψάλλεται το Κοντάκιο που προβλέπεται από την σχετική Τυπική Διάταξη. Όλοι αυτοί οι ιεροί ύμνοι που ψάλλονται με την Είσοδο του Ιερού Ευαγγελίου είναι ευχαριστήριοι ύμνοι και δοξολογία για τα ευεργετικά αποτελέσματα του ιερού Ευαγγελίου. Είναι εύκολον αυτό να το κατανοήσουμε, αρκεί να σκεφθούμε ότι η διδασκαλία του Ιερού Ευαγγελίου εγέμισε την οικουμένη με Αγίους. Άνθρωποι κι αυτοί σαν εμάς, εφάρμοσαν στη ζωή τους τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, και η Χάρη του Κυρίου τους ανέδειξε Αγίους του Θεού και πρεσβευτές για μας. Είναι γεγονός ότι μόνον η διδασκαλία του Ευαγγελίου αναδεικνύει αληθινούς ήρωες και Αγίους, όσους ζουν σύμφωνα με αυτήν, και τους περιβάλλει με δόξαν και τιμήν, τόσον στη ζωή αυτή όσον και στην αιωνιότητα.

Περισσότερα...

Η Μικρά Είσοδος (30/01/2022)

Μετά τα Αντίφωνα, σε κάθε θεία Λειτουργία, βλέπουμε να γίνεται μέσα στον ιερό ναό μία ιερά λιτανεία, κατά την οποία προβάλλεται το Ιερό Ευαγγέλιο, που συμβολίζει τον Ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Η Λιτανεία ξεκινά από την Αγία Τράπεζα, όπου πάντοτε στο κέντρο της είναι τοποθετημένο το Ιερό Ευαγγέλιο, περνάει από το κέντρο του Ναού, ανάμεσα από τους πιστούς και καταλήγει πάλι στην Αγία Τράπεζα.

Περισσότερα...

Τα Αντίφωνα (23/01/2022)

Τα τρία "Ἀντίφωνα", που ψάλλονται μετά τα "Εἰρηνικά" στη θεία Λειτουργία, είναι επιλογή Ψαλμών, στους οποίους προστίθενται και οι Μακαρισμοί του Κυρίου. Υπάρχουν Τυπικές Διατάξεις που ορίζουν επακριβώς τους Ψαλμούς και τους στίχους που θα ψαλλούν, ώστε το περιεχόμενό τους να σχετίζεται, κατά κάποιον τρόπον, με την ημέρα ή το γεγονός που η Εκκλησία εορτάζει την ημέρα εκείνη. Συνηθέστερα χρησιμοποιούνται οι δύο δοξολογικοί Ψαλμοί 102 [103] "Εὐλόγει ἡ ψυχή μου τόν Κύριον καί πάντα τά ἐντός μου, τό ὄνομα τό ἅγιον αὐτοῦ..." και ο Ψαλμ 145 [146]: "Αἴνει ἡ ψυχή μου τόν Κύριον· αἰνέσω Κύριον ἐν τῇ ζωῇ μου, ψαλῶ τῷ Θεῷ μου ἕως ὑπάρχω...". Λέγονται Αντίφωνα, επειδή ψάλλονται αντιφωνικά από τους δύο Χορούς των Ιεροψαλτών. Για την προσωπική συμμετοχή όλων των πιστών στην ψαλμωδία θα ήταν πολύ καλό, αν όλοι οι πιστοί χαμηλόφωνα ακολουθούσαν τους Ψάλτες. Το Τυπικόν ορίζει ποιές ημέρες στο τέλος των τελευταίων ψαλμικών στίχων προστίθεται το Εφύμνιον: "Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου Σῶτερ σῶσον ἡμᾶς" στό πρῶτο Αντίφωνο και "Σῶσον ἡμᾶς Υἱέ Θεοῦ...." στο δεύτερο Αντίφωνο.

Περισσότερα...

"Ἀντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον…" -Τῆς Παναγίας, ἀχράντου, Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου μνημονεύσαντες….” (16/01/2022)

Προς το τέλος των "Ειρηνικών" της θείας Λειτουργίας, ο Λειτουργός προσθέτει μία σύντομη δέηση, που συχνά επαναλαμβάνεται στη θεία Λειτουργία (αλλά και σε όλες σχεδόν τις ιερές Ακολουθίες). Αυτό φανερώνει την σπουδαιότητα του περιεχομένου της: Λέει: "Ἀντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον καί διαφύλαξον ἡμᾶς ὁ Θεός τῇ Σῇ Χάριτι".

Περισσότερα...

"Ὑπέρ τοῦ ρυσθῆναι ἡμᾶς ἀπο πάσης θλίψεως, ὀργῆς, κινδύνου καί ανάγκης…” (09/01/2022)

Ο Κύριος είχε προειδοποιήσει τους Μαθητές Του: "Στον κόσμον αυτόν θα έχετε θλίψεις· αλλά εσείς να έχετε θάρρος, γιατί εγώ έχω νικήσει τον κόσμο" (Ιωάν. 16:33). Με έμφαση μιλάει για το θέμα των θλίψεων και ο απόστολος Παύλος: "Διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν" (Πράξ.14:22) Προειδοποιούσε τους χριστιανούς, για να μή ξαφνιάζονται. Και γνωρίζουμε από την Εκκλησιαστική Ιστορία και τους Βίους των Αγίων ότι όσοι αντιμετώπισαν με υπομονή, θερμή πίστη και αγάπη στο Χριστό τις θλίψεις της ζωής τους ανεδείχθησαν Άγιοι! Και μάλιστα, όσο μεγαλύτερες ήσαν οι θλίψεις που αντιμετώπισαν μέχρι τέλους νικηφόρα, τόσο και περισσότερο δοξάζονται, όπως οι ένδοξοι Μεγαλομάρτυρες.

Περισσότερα...

Ζωτικές δεήσεις υπερ. του έθνους, των κυβερνόντων, της πόλεως κλ.π. (02/01/2022)

Κατά τη θεία Λειτουργία, συνεχίζοντας τα Ειρηνικά ο Διάκονος, προτρέπει το εκκλησίασμα να προσευχηθεί για ολόκληρο το έθνος, για τους άρχοντες που το κυβερνούν και για όσους είναι επιστρατευμένοι για την προστασία του από εχθρούς εξωτερικούς ή και εσωτερικούς. "Ὑπέρ τοῦ ἔθνους ἡμῶν, πάσης Ἀρχῆς καί ἐξουσίας ἐν αὐτῷ καί τοῦ στρατοῦ, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν".

Όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό είναι οι άρχοντες να κυβερνούν δίκαια για την ευημερία του λαού και όχι εγωιστικά και τυραννικά, για τα προσωπικά τους ή κομματικά τους συμφέροντα. Το να προσευχόμαστε για τους κυβερνώντες το έθνος μας, είναι εντολή και του αποστόλου Παύλου: "Σας παρακαλώ πρώτα απ' όλα να κάνετε δεήσεις, προσευχές, παρακλήσεις, ευχαριστίες... για τους κυβερνήτες και για όλους εκείνους που ασκούν την εξουσία, ώστε να ζούμε ήρεμα και ειρηνικά με ευσέβεια και ευπρέπεια από κάθε άποψη" (Α' Τιμ. 2: 1-2)

Περισσότερα...

"Ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκὁπου ἡμῶν” (26/12/2021)

Τα Χριστούγεννα μαζί με τους ποιμένες της Βηθλεέμ και τους σοφούς μάγους της Ανατολής σπεύδουμε στο Ιερό Σπήλαιο να προσκυνήσουμε τον "τεχθέντα Βασιλέα". Μένουμε έκθαμβοι από την άκρα ταπείνωση του Ιησού, να καταδεχτεί να ανακλιθεί στη φάτνη των ζώων! Όμως η φτώχεια του Σπηλαίου δεν σβήνει από τη σκέψη μας το γεγονός ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είναι, εκτός άλλων, και ο "Βασιλεύς των Βασιλευόντων" και ο αιώνιος ένδοξος Αρχιερεύς, όπως μας αποκαλύπτει ο απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους Επιστολή του: "Ο Χριστός δεν τίμησε ο ίδιος τον εαυτόν του με το αξίωμά του, αλλά του το έδωσε εκείνος" ο Πατέρας Του (5:5)..."Ετσι ανακηρύχθηκε από το Θεό Αρχιερέας" (5:9-10). Το ακούμε αυτό και στη θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων, όταν κατά την Είσοδον του Ιερού Ευαγγελίου ψάλλουμε τον Εισοδικόν ύμνον: "Ἐκ γαστρός πρό ἑωσφόρου ἐγέννησά σε...σύ ἱερεύς εἰς τόν αἰῶνα κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ"( Ψαλμ.109 [110], 3-4). Έκτοτε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, μαζί με το βασιλικόν αξίωμα κατέχει (βλ. Ιωάν. 18:37) και το Προφητικόν, ασκεί και το Αρχιερατικόν αξίωμα· γι' αυτό σε κάποιες εικόνες εμφανίζεται με αρχιερατικά άμφια. Έτσι ο ύψιστος Αρχιερέας, καταργεί την ιερωσύνη των διαδόχων του Ααρών και εγκαινιάζει τη νέα ιερωσύνη (βλ. Εβρ. 8:7 κ.ε.)

Περισσότερα...

"Ὑπέρ τοῦ ἁγίου Οἴκου τούτου…" (19/12/2021)

Ο Διάκονος, συνεχίζοντας τα "Ειρηνικά" στη θεία Λειτουργία εκφωνεί: "Ὑπέρ τοῦ ἁγίου Οἴκου τούτου καί τῶν μετά πίστεως, εὐλαβείας καί φόβου Θεοῦ εἰσιόντων ἐν αὐτῷ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν".

Από την Αγία Γραφή διδασκόμαστε, ότι ναός Θεού και οίκος Κυρίου καλείται, όχι μόνον το σώμα του κάθε βαπτισμένου χριστιανού, μέσα στο οποίο ενοικεί το Πανάγιο Πνεύμα (Α' Κορ. 3:16. & 6:19), αλλά και ο ιδιαίτερος οίκος, ο αφιερωμένος στη λατρεία του Κυρίου, στον οποίον συνερχόμαστε οι πιστοί, για να αναπέμπομε τις προσευχές μας, να αγιαζόμαστε με τα Άγια Μυστήρια και να λατρεύουμε τον Ύψιστον "ἐν Πνεύματι καί ἀληθείᾳ" (Ιωάν. 44:24). Οίκος της προσευχής ή ναός του Θεού ονομάζεται και η Ἐκκλησία (Α' Κορ. 11:22).

Περισσότερα...

Ειρήνη και Ενότητα (12/12/2021)

Μετά το δεύτερο αίτημα των λεγομένων "Εἰρηνικῶν" της θείας Λειτουργίας, και το τρίτο αίτημα, που ακολουθεί, αναφέρεται στο μεγάλο θέμα της ειρήνης.

Περισσότερα...

"Ἐν εἰρήνῃ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν" - Εἰρηνικά (05/12/2021)

Μετά τη δοξολογία: "Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καὶ τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος…", με την οποία αρχίζει η θεία Λειτουργία, ο Διάκονος (αν δεν υπάρχει ο Ιερέας) απευθύνει προς το εκκλησίασμα μία σειρά σύντομων δεήσεων και τους προτρέπει να προσευχηθούν. "Εμείς - όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος- δέν ξέρουμε ούτε τί ούτε πώς να προσευχηθούμε" (Ρωμ. 8: 26). Γι' αυτό έρχεται η Εκκλησία και μας διδάσκει τον τρόπο της προσευχής. Όχι να λέμε λόγια πολλά, όπως οι Φαρισαίοι, που "νόμιζαν ότι με την πολυλογία τους θα εισακουστούν " και τους οποίους κατεδίκασε ο Κύριος (βλ. Ματθ. 6:7). Ούτε πάλι να επαναλαμβάνουμε μηχανικά λέξεις, που δεν τις εννοούμε ή δεν προσέχουμε το νόημά τους, καθώς ο νους σκέπτεται άλλα. Ο Διάκονος λοιπόν, της Εκκλησίας, του οποίου ο ρόλος είναι και συντονιστικός στην ομαλή τέλεση της θείας Λειτουργίας, με την ευλογία του Επισκόπου ή του Ιερέα Λειτουργού, μας προτρέπει στον σωστό τρόπο προσευχής. Ο τρόπος αυτός είναι: "ἐν εἰρήνῃ".

Περισσότερα...

"Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός…" (28/11/2021)

Η θεία Λειτουργία αρχίζει με την εκφώνηση του Ιερέα: "Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος...", ενώ συγχρόνως υψώνει σταυροειδώς με ευλάβεια το Ιερό Ευαγγέλιο, άνωθεν της Αγίας Τραπέζης.

Γιατί άραγε η θεία Λειτουργία αρχίζει με τη δοξολογία αυτή, που απευθύνεται στη "Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υιοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος" και όχι απ' ευθείας στον Ίδιο το Θεό; Ας δούμε, έστω περιληπτικά, τις ερμηνείες που δίνουν επ' αυτού, οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, που έχουν ασχοληθεί με την ερμηνεία της θείας Λειτουργίας, ήδη από τον 2ον αιώνα:

Περισσότερα...

Α' Μέρος της Θείας Λειτουργίας: η Ιερουργία του Λόγου του Θεού (21/11/2021)

Κυριακή πρωί. Στις Ορθόδοξες χώρες, (και όπου η σχετική νομοθεσία δεν το απαγορεύει) οι καμπάνες των ναών προσκαλούν τους πιστούς πανηγυρικά να συναχθούν, ως μία οικογένεια -η οικογένεια του Θεού- στον Άγιο Οίκο του Πατέρα τους. Όλοι πηγαίνουν στον ναό του Θεού για την μεγάλη Συνάντηση. Οι καρδιές συγκλονισμένες από την ευσπλαχνία του Θεού στις πτώσεις μας και και στα λάθη μας, πρόθυμα προσφέρουν τη συγχώρηση στους αδελφούς, που τους έχουν λυπήσει. Άλλωστε ξέρουν ότι εάν δεν συγχωρήσουν τους άλλους δεν θα συγχωρήσει κι αυτούς ο Θεός.

Το ίδιο και οι ιερείς και οι διάκονοι, με ειδική σύντομη Ακολουθία, προετοίμασαν τις ψυχές τους διά προσευχής, να αξιωθούν ακατακρίτως να διακονήσουν στο Μυστήριον της θ. Ευχαριστίας και ζήτησαν και έλαβαν συγχώρηση από όλους γύρω τους. Οι ιερείς και οι Διάκονοι ντυμένοι κατά την εκκλησιαστική τάξη, τα ειδικά στον ιερατικό βαθμό τους άμφια, προετοιμάζονται για την τέλεση της θείας Λειτουργίας.

Περισσότερα...

Αναγκαία η προετοιμασία του πιστού για την συμμετοχή του στη Θ. Λειτουργία (14/11/2021)

Στις μέχρι τώρα Ομιλίες μας περί του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, προσπαθήσαμε -με λόγια απλά- να ερμηνεύσουμε τα όσα έκανε και είπε ο Κύριος κατά την παράδοση του Μεγίστου αυτού Μυστηρίου στους Μαθητές Του, κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, λίγο πριν συλληφθεί. Περιοριστήκαμε μόνον στα σχετικά λόγια του Κυρίου που παραθέτουν τα Ιερά Ευαγγέλια και ο Απόστολος Παύλος.

Περισσότερα...

Η Θ. Ευχαριστία είναι καρπός της ανάμνησης του Ιησού Χριστού (07/11/2021)

Κατά τις προηγούμενες Ομιλίες μας είδαμε ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης καθιέρωσε το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, το οποίον έκτοτε τελείται σε κάθε θεία Λειτουργία. Έτσι ο Κύριος δια της θείας Κοινωνίας του Αγίου Σώματος και Αίματός Του ενώνεται με τους πιστούς, τους καθαρίζει από τις αμαρτίες τους, και τους αγιάζει. Συγχρόνως, το Μυστήριον της θείας Ευχαριστίας εξασφαλίζει την ενότητα των μελών της Εκκλησίας και την αναζωογονεί.

Περισσότερα...

Στην καρδιά της Θ. Λειτουργίας το Yψιστο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας (31/10/2021)

Σε προηγούμενη Ομιλία μας είδαμε ότι ο πιστός, κατά το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, με τη θεία Κοινωνία του Αγίου Σώματος και Αίματος Του Κυρίου, ενώνεται με το αναστημένο ένδοξο Σώμα του Χριστού και έτσι πραγματοποιούνται τα λόγια του Κυρίου: " Ἐκείνος που τρώει την σάρκα μου και πίνει το αίμα μου είναι ενωμένος μαζί μου κι εγώ μ' αυτόν" (Ιωάν.6: 56). Για να καταλάβουμε καλύτερα και τις ευρύτερες ευεργετικές διαστάσεις του Μεγάλου Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, είναι ανάγκη να δούμε:

Γιατί ονομάζεται Μυστήριον θείας Ευχαριστίας;

Όπως γράφουν οι ιεροί Ευαγγελιστές, κατά τον Μυστικό Δείπνο πήρε ο Ιησούς το ψωμί και αφού είπε ευχαριστήρια προσευχή το έκοψε κομμάτια και το έδωσε στούς Μαθητές Του λέγοντας: "Λάβετε και φάγετε· αυτό είναι το Σώμα μου". Ύστερα πήρε το ποτήρι και αφού είπε ευχαριστήρια προσευχή τους το έδωσε λέγοντας: "Πιείτε από αυτό όλοι, γιατί αυτό είναι το αίμα μου, που επισφραγίζει τη νέα διαθήκη, και χύνεται για χάρη όλων, για να τους συγχωρηθούν οι αμαρτίες" (Ματθ.26: 26-27). Τα ίδια αυτά λόγια ακούμε να επαναλαμβάνει ο Λειτουργός σε κάθε θεία Λειτουργία. Επειδή λοιπόν, προηγήθηκε Ευχαριστήρια Ευχή από τον Ιησού, (το ίδιο κάνει και ο ιερέας όταν αρχίζει η μεγάλη ευχή της Αναφοράς) αποκαλείται το "Μυστήριον της θείας Ευχαριστίας.

Περισσότερα...

Στη Θ. Λειτουργία ενώνεται ο πιστός με τον Χριστό (24/10/2021)

Καρπός της ολοκληρωτικής και τέλειας αγάπης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού προς τους Αποστόλους Του, που θα συνέχιζαν το έργο Του, και όλους όσοι, ανά τους αιώνες, θα πίστευαν στο Ευαγγέλιό Του και θα βαπτίζονταν, είναι η ίδρυση του Μεγάλου Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας.

Ο Κύριος σε πολλές περιστάσεις εξέφρασε την μέχρι θυσίας αγάπη Του προς τους Μαθητές Του, τόσον με έργα, όσο και με λόγια: Ας θυμηθούμε μερικούς από τους λόγους που απηύθυνε ο Κύριος με πολλή τρυφερότητα προς του Μαθητές Του, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης: "Όπως με αγάπησε ο Πατέρας έτσι σας αγάπησα κι εγώ· μείνετε πιστοί στην αγάπη μου" (Ιωάν. 15: 9), παρακαλεί τους Μαθητές Του. Και "Κανείς δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη από εκείνον που θυσιάζει τη ζωή του χάριν των φίλων του" (Ιωάν. 15: 13). (όπως θα έκανε ο Ίδιος ο Κύριος, σε λίγες ώρες, στον Γολγοθά). Και απευθυνόμενος προς τον Πατέρα Του ο Ιησούς παρακαλεί: "Πατέρα, είσαι ενωμένος μ' εμένα κι εγώ με σένα· επιθυμία μου είναι και όλοι όσοι θα πιστεύσουν σ' εμένα... να είναι και αυτοί ενωμένοι μ' εμάς" (βλ. Ιωάν. 17: 21). "Πατέρα, αυτοί που μου έδωσες θέλω όπου είμαι εγώ να είναι κι εκείνοι μαζί μου" (Ιωάν. 17: 24).

Περισσότερα...

Η Θεία Λειτουργία κορυφαία έκφραση λατρείας της Εκκλησίας (17/10/2021)

Στους ιερούς ναούς μας καθημερινά τελούνται διάφορες ιερές Ακολουθίες. Ψάλλονται ύμνοι, διαβάζονται ή ψάλλονται Ψαλμοί από την Παλαιά Διαθήκη, αναπέμπονται δεήσεις και Ευχές από τον Ιερέα, διαβάζονται Αγιογραφικά Αναγνώσματα. Αυτές οι καθιερωμένες ιερές Ακολουθίες είναι:

Ο Εσπερινός, που τελείται κάθε απόγευμα και με αυτόν αρχίζουν όλες οι ιερές Ακολουθίες της επόμενης ημέρας. Κατά τον Εσπερινόν ψάλλεται ο θαυμάσιος πανάρχαιος κατανυκτικός ύμνος "Φῶς ἱλαρόν".

Το Μεσονυκτικόν, που κανονικά τελείται τα μεσάνυχτα, και ψάλλουμε το: "Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσω, τῆς νυκτός..."

Ο Όρθρος, που κανονικά αρχίζει προ της ανατολής του ηλίου, και στο τέλος ψάλλεται η Μεγάλη Δοξολογία : "Δόξα Σοι τῷ δείξαντι το φῶς...".

Περισσότερα...

Αναγκαία η τακτική συμμετοχή του πιστού στη θ. Λειτουργία (10/10/2021)

Το μέγιστον των Ιερών Μυστηρίων της Εκκλησίας, το Μυστήριον της θείας Ευχαριστίας, που τελείται κατά τη θεία Λειτουργία, είναι αυτό πού δίνει στον κάθε πιστό, που συμμετέχει στη θεία Λειτουργία, αγιασμό, ζωντάνια πνευματική, θεία Χάρη, και συνδέει τον πιστό οργανικά μέ το θεανθρώπινο Άγιο Σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που είναι η Αγία Του Εκκλησία.

Περισσότερα...

Αναγκαία η κατανόηση της Θ. Λειτουργίας (03/10/2021)

Το πιο μεγάλο ευεργετικό γεγονός στη ζωή της ανθρωπότητας είναι, ασφαλώς, ο ερχομός στη γη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και το σωτήριο έργο Του. Πολλοί από μας ζηλεύουμε τους ανθρώπους που ζούσαν τότε στην Γαλιλαία και Ιουδαία και είχαν το προνόμιο να βλέπουν τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, τον Ίδιο το Θεό με τα μάτια τους· να ακούουν τα υπέροχα λυτρωτικά λόγια Του, που γαλήνευαν τις ψυχές και τις χαροποιούσαν· να Τον πλησιάζουν οι ασθενείς και να θεραπεύονται ακόμη και από αθεράπευτες ασθένειες· να ελευθερώνονται από δαιμονικές ενέργειες· να λυτρώνονται από την αμαρτία και να απολαμβάνουν την ανεκλάλητη χαρά της θέας του θείου Προσώπου του Ιησού! Αλήθεια, τι ωραία θα ήταν να ζούσαμε κι εμείς τότε εκεί και να βλέπαμε με τα μάτια μας τον Χριστό!

Περισσότερα...

Αντιμετώπιση των λογισμών (26/09/2021)

Η Ευχή της κεφαλοκλισίας του Εσπερινού καταλήγει με το αίτημα: "Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν...διαφύλαξον...ἀπό πάσης ἀντικειμένης ἐνεργείας διαβολικῆς καί διαλογισμῶν ματαίων καί ἐνθυμήσεων πονηρῶν". Ενέργειες διαβολικές, διαλογισμοί, σκέψεις και αναμνήσεις πονηρές επιχειρούν να μολύνουν την ψυχή και το σώμα του χριστιανού. Το αίτημα αυτό, με ποικίλες εκφράσεις, επαναλαμβάνεται σε όλες σχεδόν τις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας μας, καθημερινά.

Περισσότερα...

Η ανεκτικότητα (2ον) (19/09/2021)

Να ανεχόμεθα ο ένας τον άλλον με αγάπη, ήταν το θέμα της προηγούμενης Ομιλίας μας.

Αλλά όταν ακούμε αυτή την προτροπή του Αποστόλου Παύλου: "Να ανέχεστε με υπομονή ο ένας τον άλλο..." (Κολ.3,13), πολλά ερωτηματικά δημιουργούνται μέσα μας, ακόμα και αντιρρήσεις:

«Είναι δίκαιο ο άλλος να μας προσβάλει, να μας ζημιώνει, ή να μας συκοφαντεί χωρίς λόγο, κι εμείς να μην αντιδρούμε; Έτσι θα πάρει θάρρος και θα συνεχίσει την άδικη συμπεριφορά του απέναντί μας».

Περισσότερα...

Η ανεκτικότητα (1ον) (12/09/2021)

Σε έναν από τους ύμνους της Θ' Ώρας, απευθυνόμενοι προς τον Σταυρωθέντα Κύριό μας ικετεύουμε: "Ὁ πάντων ἀνεχόμενος, μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου".

Πόσο βαθύ νόημα εμπερικλείεται σ' αυτές τις λίγες λέξεις! Και πόσα γεγονότα, στα οποία ο Κύριος έδειξε την μεγάλη ανοχή Του, μας υπενθυμίζουν! Ας μη αναφερθούμε στην ανοχή που έδειξε ο Κύριος προς τους δεδηλωμένους εχθρούς Του, όσο ζούσε στη γη! Ας περιοριστούμε μόνον σε δύο-τρία θλιβερά γεγονότα στα οποία φάνηκε η εκπληκτική ανεκτικότητα του Κυρίου προς τους Δώδεκα Μαθητές Του.

Περισσότερα...

Η πνευματική άσκηση του χριστιανού (2ον) (05/09/2021)

Η πνευματική άσκηση είναι απαραίτητο στοιχείο στη ζωή του χριστιανού, όπως τονίζεται τόσο στην Αγία Γραφή όσον και στην Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας. Κάποιοι, που επιδόθηκαν με προθυμία σε όλη τους τη ζωή στην άσκηση αυτή έφθασαν σε ύψη αγιότητος. Με ιδιαίτερη επιμέλεια ασκούνται στα πνευματικά γυμνάσματα οι Μοναχοί και Μοναχές, που εγκαταβιούν σε Κοινόβια Μοναστήρια είτε σε Σκήτες και ερημητήρια. Πολλοί από τις τάξεις των Μοναχών, με την κατά Θεόν άσκησή τους, αναδείχθηκαν Άγιοι.

Περισσότερα...

Η πνευματική άσκηση στη ζωή του χριστιανού (29/08/2021)

Το πρόσωπο που τιμά ιδιαίτερα η Εκκλησία, μετά την Υπεραγία Θεοτόκο, είναι ο Τίμιος Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης. Η εικόνα του στο εικονοστάσι των ναών βρίσκεται δίπλα από τον Κύριο. Ο Κύριος τον ετίμησε με το μεγαλύτερο εγκώμιο, που θα μπορούσε να λεχθεί για άνθρωπο: "Βεβαιώνω πως μάνα δε γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή" (Ματθ. 11,11). Από τον Θεό του είχε ανατεθεί η αποστολή να κηρύσσει μετάνοια στο λαό και να βαφτίζει, όσους μετανοούσαν, στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί, στην έρημο του Ιορδάνη ζούσε πολύ ασκητικά· "ο Ιωάννης φορούσε ρούχα από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του και έτρωγε ακρίδες, και μέλι από αγριομέλισσες" (Μάρκ. 1,6). Μένουμε έκθαμβοι από την μεγάλη ασκητικότητά του, για την οποία ονομάστηκε «επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος»!

Περισσότερα...

Εν Χώρα Ζώντων (22/08/2021)

Στο Συναξάριον της Εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου αναγράφεται μία συγκινητική σκηνή. Η Θεοτόκος, σε ηλικία περίπου 50 ετών, μετά το ουράνιο μήνυμα που έλαβε, ότι σε τρείς ημέρες θα αναχωρήσει για τον ουρανό, κάλεσε στο σπίτι της τους συγγενείς και γείτονες για να τους το αναγγείλει και να τους αποχαιρετήσει. Ήταν κάτι ξαφνικό που οι άνθρωποι δεν το περίμεναν, και όπως ήταν φυσικό, ξέσπασαν σε θρήνους και κλάμματα. Τότε η Παναγία άρχισε να τους παρηγορεί λέγοντας ότι θα περισκέπει και εποπτεύει όχι μόνον αυτούς αλλά και όλο τον κόσμο. Όπως και έγινε, καθώς αυτό καταφαίνεται από τις αναρίθμητες ευεργετικές επεμβάσεις της Παναγίας μας σε πονεμένους ανθρώπους, που επικαλέσθηκαν τη βοήθειά της.

Περισσότερα...

Η μετάσταση από τα επίγεια (15/08/2021)

Κεντρική θέση στην Ορθόδοξη λατρεία κατέχει η Υπεραγία Θεοτόκος Μαρία. Η Εκκλησία ζητεί επανειλημμένα τις πρεσβείες της Παναγίας και την προβάλλει στους πιστούς ως υπόδειγμα ταπεινοφροσύνης, αγιότητας, πίστης και αφοσίωσης στον Υιό και Θεό της Ιησού Χριστό. Η Παναγία μας, όμως, είναι υπέροχο παράδειγμα και για την προετοιμασία της, προκειμένου να αναχωρήση από τη γη στον ουρανό.

Περισσότερα...