Ιερά Μητρόπολις Πισιδίας

Ο ΑΓΚΥΡΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Ὁ Μητροπολίτης Ἀγκύρας Σεραφείμ γεννήθηκε τό 1720 στήν Ἀττάλεια. Γι᾽αὐτό καί συνήθιζε στά συγγράμματά του νά χρησιμοποιεῖ τό ἐπώνυμο «Ἀτταλειάτης».

Ὁ Ἀγκύρας Σεραφείμ ἔγινε γνωστός σέ ὅλες τίς τουρκόφωνες κοινότητες τῆς Μ. Ἀσίας ἀπό τίς λεγόμενες Καραμανλήδικες μεταφράσεις του στήν Τουρκική γλῶσσα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τῶν λειτουργικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν καί ἄλλων θρησκευτικῶν βιβλίων.

Οἱ γονεῖς του ἦταν εὐκατάστατοι καί - ὅπως ὅλοι στήν Ἀττάλεια – τουρκόφωνοι. Φαίνεται ὅμως ὅτι μιλοῦσαν καί ἑλληνικά. Ἔστειλαν, λοιπόν, τόν γιό τους νά σπουδάσει στή Σμύρνη καί στήν Καισάρεια.

Τήν ἐποχή ἐκείνη στίς περισσότερες ἐπαρχίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, μέ τίς συνεχεῖς καταπιέσεις τῶν κρατούντων, οἱ Ἕλληνες εἶχαν ξεχάσει τήν ἑλληνική καί μιλοῦσαν μόνον τουρκικά. Ἡ ἑλληνική γλώσσα χρησιμοποιόταν μόνον κατά τή θεία λατρεία καί μάλιστα ὑποχρεωτικά. Ἔτσι ὅμως οἱ ἐκκλησιαζόμενοι Ἕλληνες δέν καταλάβαιναν τά τελούμενα ἀφοῦ δέν γνώριζαν τά ἑλληνικά.

Πρός ἀντιμετώπιση αὐτοῦ τοῦ προβλήματος στήν Καππαδοκία πρῶτα, ἀπό τόν 16^ον αἰῶνα, ἄρχισαν νά χρησιμοποιοῦν τά Καραμανλήδικα. (Στά βάθη τῆς Ἀνατολίας τούς Ἕλληνες τούς ὀνόμαζαν Καραμανλῆδες). Δηλαδή ἔγραφαν τά τουρκικά, πού ἤξεραν ὅλοι, μέ ἑλληνικά γράμματα. Τά ἀραβικά γράμματα μέ τά ὁποῖα γράφονταν τότε τά τουρκικά, δέν ἦταν εὔκολο στούς Ἕλληνες νά τά διαβάζουν. Ἔτσι ἄρχισαν οἱ λόγιοι Ἕλληνες νά μεταφράζουν τά Εὐαγγέλια καί ἄλλα θρησκευτικά, ἀλλά καί ἱστορικά δοκίμια, στήν τουρκική γλώσσα καί νά τά τυπώνουν μέ ἑλληνικά γράμματα.

Ὁ Μητροπολίτης Σεραφείμ, ὅταν μετά τή Σμύρνη πῆγε γιά συνέχιση τῶν σπουδῶν του στήν Καισάρεια, ἐνθουσιάστηκε μέ τά καραμανλήδικα βιβλία. Ἀφοῦ ἔμαθε καλά τά ἑλληνικά, σέ ὅλη του τή ζωή ἀφοσιώθηκε στή μετάφραση τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν λειτουργικῶν κειμένων στά καραμανλήδικα. Ἐκτός ἄλλων μετέφρασε τό Ψαλτήριον (μέ τούς 150 ψαλμούς) τά τέσσερα ἱερά Εὐαγγέλια, τόν Ἀπόστολον (μέ τά ἀποστολικά ἀναγνώσματα, πού διαβάζονται καθημερινά, καθ᾽ὅλη τή διάρκεια τοῦ ἔτους) καί τούς 24 Οἴκους τῆς Θεοτόκου. Αὐτό τό ἔργο τό ἀνέπτυξε κατά τά χρόνια πού ἐγκαταβίωσε στήν Ἱ. Μονή Κύκκου τῆς Κύπρου ὡς Μοναχός καί Ἱερομόναχος (1753-1773), ὡς Μητροπολίτης Ἀγκύρας (1774-1782), ἀλλά καί μέχρι τόν θάνατό του.

Γιά νά ἐκτυπώσει τίς μεταφράσεις του ἀναγκάσθηκε νά μεταβεῖ στή Βενετία. Τά βιβλία του ἔγιναν ἀνάρπαστα ἀπό τούς τουρκόφωνους χριστιανούς καί ὁ ἴδιος ἔγινε ξακουστός σέ ὅλη τήν Ἀνατολή.

Ἀργότερα ἐγκαταβίωσε καί πάλιν στήν Ἱ. Μονή Κύκκου, ὀργάνωσε τήν πλούσια βιβλιοθήκη της καί συνέγραψε τήν ἱστορία τῆς Ἱ. Μονῆς. Τήν ἱστορία αὐτή ἑλληνιστί καί τουρκιστί ἐξέδωσε ἡ Μονή στή Βενετία τό 1780.

Περί τό 1780, μέ πρόσκληση τῶν συμπατριωτῶν του, ἐπισκέφθηκε τήν Ἀττάλεια, καί μέ τό κήρυγμά του προέτρεψε τό ἐκκλησίασμα νά κρατήσουν τήν πίστη τους καί νά ἀντιμετωπίζουν τίς κακουχίες τῆς ζωῆς καί τούς κινδύνους μέ ὑπομονή καί ἐμπιστοσύνη στόν Χριστό.

Τό 1783 συμπολίτες του Ἀτταλειῶτες χρηματοδότησαν βιβλίο του στά καραμανλήδικα. Ἀλλά καί μετά τόν θάνατό του τυπώθηκαν βιβλία του, πού δέν εἶχε προλάβει ὁ ἴδιος νά ἐκδόσει.

Ὁ Σεραφείμ ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τό 1790 στήν Κωνσταντινούπολη. Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, σέ ἔνδειξη ἐξαίρετης τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης πρός τόν ἀοίδιμον Ἱεράρχη, γιά τή σπουδαία προσφορά του στό γένος, ἀπέθεσε τό σκήνωμά του σέ καλλιμάρμαρο μνῆμα στήν Ἱ. Μονή Ζωοδόχου Πηγῆς Βαλουκλῆ, ὅπου βρίσκονται οἱ τάφοι τῶν Πατριαρχῶν καί διακεκριμένων Ἱεραρχῶν.