Ιερά Μητρόπολις Πισιδίας

ΥΠΑΚΟΗ ΚΑΙ ΠΕΙΘΑΝΑΓΚΑΣΜΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ : Τι πρέπει να κάνει ο χριστιανός όταν η προϊσταμένη του Αρχή τον εξαναγκάζει να κάνει κάτι, που βλέπει ότι είναι αντίθετο στις αρχές του ή στη λογική και η συνείδησή του επαναστατεί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Τέτοιες περιπτώσεις παρουσιάζονται συχνά σε ανώμαλες πολιτικές καταστάσεις, πολεμικές περιόδους, επικράτηση τυραννικών καθεστώτων, που καταλύεται το Κράτος δικαίου και παίρνουν υπερβολικές εξουσίες άτομα προβληματικά. Απαιτούν από τους υφισταμένους τους να ασκούν βία και να κακοποιούν τους αντιπάλους τους, να καταστρέφουν περιουσίες τους και άλλες ατιμωτικές πράξεις. Αναφέρει η ιστορία βασανισμούς και εκτελέσεις αθώων ανθρώπων, καθώς και εμπρησμούς ολόκληρων χωριών και πόλεων που διέταξαν παρανοϊκοί εξουσιαστές. Δυστυχώς παρόμοια συμβαίνουν και στις ημέρες μας.
Παρόμοια φαινόμενα παρουσιάζονται σε οργανωμένες Ομάδες ανθρώπων, όχι μόνον αναρχικές και τρομοκρατικές, αλλά ακόμα και θρησκευτικές, σαν την περίπτωση της αιρετικής εκείνης "θρησκευτικής" Κοινότητας, της οποίας ο αρχηγός επέβαλε στα μέλη της ομαδική αυτοκτονία με δηλητήριο.
Αλλά και σε εμπορικούς ανταγωνισμούς πολυεθνικών Εταιρειών αναγκάζονται υπάλληλοί τους να χρησιμοποιήσουν την κατασυκοφάντηση των ανταγωνιστών τους με κάθε τρόπο για τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Δεν λείπουν, δυστυχώς, θλιβερές τέτοιες καταστάσεις και μέσα σε οικογένειες, των οποίων ο πατέρας ή η μητέρα εξωθούν τα παιδιά τους να γυρίζουν στους δρόμους για να τους προσκομίσουν χρήματα, χρησιμοποιώντας κάθε αθέμιτο μέσον.
Αναρίθμητες οι περιπτώσεις σε κάθε χώρα και σε κάθε περιβάλλον, που εξαναγκάζονται άνθρωποι να ενεργούν παράνομα, με όπλα το ψέμα, την απάτη, τη βία προς το συμφέρον των ολίγων.
Η στάση που καλείται να τηρήσει ο χριστιανός σε τέτοιες καταστάσεις είναι σαφής: σε οσονδήποτε πιεστικές συνθήκες και άν ευρεθεί, δεν θα υποκύψει στον άνομο εξαναγκασμό, και θα ενεργήσει σύμφωνα με την χριστιανική του συνείδηση. Με αυτή τη γενναία έντιμη στάση του όχι μόνον από τον Θεό θα αμειφθεί, αλλά και από την έντιμη κοινωνία, όταν αργά ή γρήγορα γίνει γνωστή η εντιμότητά του.
Αντίθετα, έχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που υπάκουσαν σε εγκληματικές διαταγές, και όταν εξομαλύνθηκαν οι καταστάσεις καταδικάστηκαν από διεθνή δικαστήρια σε βαρειές ποινές ακόμα και σε θάνατο.
Εκτός των ανωτέρω καταστάσεων έχουμε πειθαναγκασμούς από πρόσωπα μειωμένης νοημοσύνης, ή με ελλειπή επαγγελματική μόρφωση, ή με έλλειψη κρίσεως, οι οποίοι δεν είνα σε θέση, σε μιά δεδομένη στιγμή, να λάβουν την ορθή απόφαση για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης επικίνδυνης καταστάσεως. Αυτοί οι άνθρωποι δίνουν διαταγές, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν τραγωδία με πολυάριθμα ανθρώπινα θύματα.
Τί θα πρέπει να κάνουν αυτοί που λαμβάνουν την εντολή; "Η χωρίς σκέψη υπακοή προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου" είπε ο Αλμπέρτος Αϊνστάιν. Και ο Ισπανός συγγραφέας S.Banavente έγραψε: " Επικίνδυνο είναι όταν ένας ηλίθιος αναγκάζει να τον υπακούν άνθρωποι, που είναι εξυπνότεροι από αυτόν". Γνωρίσαμε με βαθύ πόνο τραγωδίες από τέτοιες καταστάσεις.
Συμπέρασμα όλων αυτών είναι, προ παντός σε έκτακτες και επικίνδυνες καταστάσεις, να μη επαναπαύεται κανείς σε εντολές που μπορούν να αποβούν μοιραίες ακόμη και για τη ζωή του, αλλά να θέτει σε ενέργεια τη λογική και με τον φωτισμό του Θεού να δραστηριοποιείται, για την εξεύρεση του πλέον αποτελεσματικού τρόπου, προς αντιμετώπιση της καταστάσεως.