Ιερά Μητρόπολις Πισιδίας

Η ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΗ : Στη συμπεριφορά μου με τους άλλους, μερικές φορές, διαπιστώνω ότι δεν είμαι ειλικρινής. Από εγωϊσμό ή δειλία αλλοιώνω την πραγματικότητα, όταν δεν με συμφέρει, και φυσικά όταν συμβεί να αποκαλυφθεί η πραγματικότητα, εκτίθεμαι στα μάτια των άλλων και ντροπιάζομαι. Πως μπορώ να διορθωθώ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Για να μπορέσει κανείς να αποκτήσει την ειλικρίνεια στις σχέσεις του με τους άλλους, πρέπει πρώτα να φροντίσει να είναι ειλικρινής με τον εαυτόν του.
Αλλά τι σημαίνει η λέξη ειλικρίνεια; Στα ελληνικά ετυμολογικά αποτελείται από τη λέξη είλη, που σημαίνει ηλιακό φως (ηλίου αυγή) και το ρήμα κρίνω. Κατ´ επέκταση ειναι η αρετή που είναι γεμάτη φώς. Δεν εμπεριέχει τίποτε το σκοτεινό και το κρυπτό. Είναι ολοφάνερη η αλήθεια. Επομένως η ειλικρίνεια είναι η αντανάκλαση του θείου φωτός στην ανθρώπινη ψυχή. Ο ειλικρινής άνθρωπος μέσα του είναι όλος φως. Και άν, όπως γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης "ζούμε μέσα στο φώς, τότε έχουμε κοινωνία και μεταξύ μας" ειλικρινή ( Α' Ιωάν. 1,7).
Ο ειλικρινής με τον εαυτό του άνθρωπος, γνωρίζει ποιός πράγματι είναι και δεν φοβάται να εμφανισθεί και στους άλλους αυτός που είναι. Αλλά ούτε επιτρέπει στον εαυτό του να τον θεωρεί ανώτερο, και να προσπαθεί έτσι να παρουσιάζεται και στους άλλους. Ο ειλικρινής δεν ανησυχεί για τίποτε, δεν φοβάται κανέναν. Μιλάει ανοιχτά αυτό που νιώθει ή σκέπτεται, χωρίς καμμιά προσποίηση. Ο λόγος του είναι ευθύς χωρίς ίχνος υποκρισίας. Όπως είπε ο Κύριος, για τον ειλικρινή άνθρωπο, ο λόγος του είναι καθαρός και σαφής: "Το ναι που λέγει είναι όντως ναι και το όχι είναι όχι" (Ματθ.5,27).
Όμως μη νομίσει κανείς ότι ο ειλικρινής άνθρωπος, επειδή φανερώνει τον πραγματικό εαυτό του, και λέγει την αλήθεια, αφήνεται έρμαιος στην πανουργία και την εκμετάλλευση των πονηρών ανθρώπων. Ο λόγος του Θεού μας συνιστά να είμαστε προσεκτικοί: "Μην ανοίγεις την καρδιά σου σε κάθε άνθρωπο" (Σοφία Σειράχ 8, 19). Αν ο άλλος σε πλησιάζει από περιέργεια για να πάρει λόγια και να τα διαλαλήσει σε άλλους δεν είσαι υποχρεωμένος να του απαντήσεις στις περίεργες ή και πονηρές ερωτήσεις του. Ο ειλικρινής άνθρωπος, με την παρρησία που τον διακρίνει δεν θα διστάσει να του πεί με σαφήνεια, χωρίς μισόλογα, ότι δεν είναι σωστό να θέτει τέτοιες ερωτήσεις και θα αρνηθεί να ικανοποιήσει την περιέργειά του. Αν μάλιστα οι ερωτήσεις αφορούν την συμπεριφορά άλλου τρίτου προσώπου, θα του δείξει να καταλάβει, με ευγένεια βέβαια, ότι καλό είναι να κοιτάζουμε τον εαυτό μας και να μην ασχολούμαστε με τους άλλους. Τονίζουμε την ευγένεια που πρέπει να μας διακρίνει πάντοτε, διότι η αρετή της ειλικρινείας δεν μπορεί να αποτελεί πρόφαση που επικαλύπτει την έλλειψη σεβασμού και την απουσία τακτ.
Έτσι με την ξεκάθαρη αντιμετώπιση των συνομιλητών μας, που ζητούν να εκμεταλλευθούν την ειλικρινή μας διάθεση, δεν θα πέφτουμε στον πειρασμό να κάνουμε αβαρίες στη συνείδησή μας, ώστε ούτε να εκτεθούμε αλλ´ ούτε την αλήθεια να πούμε. Και στο σημείο αυτό υπόδειγμα είναι ο Κύριός μας. Όταν τον ρώτησαν οι Εβραίοι αρχιερείς και πρεσβύτεροι "με ποιά εξουσία τα κάνεις αυτά; Και ποιός σου έδωσε αυτή την εξουσία" (Ματθ. 21,23) ο Κύριος έκρινε ότι πρώτα έπρεπε εκείνοι να απαντήσουν σε ένα άλλο ερώτημα που τους έθεσε, και επειδή εκείνοι αρνήθηκαν να του απαντήσουν στο τέλος τους είπε: "Ούτε κι εγώ σας λέω με ποιά εξουσία τα κάνω αυτά" (στίχ. 27).
Έχοντας, λοιπόν, αυτά υπ´ όψει μας, με τον φωτισμό του Θεού, ας αγωνιζόμαστε καθημερινά να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτόν μας, με τον Θεό και με τους συνανθρώπους μας, μιας που η ειλικρίνεια έχει χαρακτηρισθεί ως ο λίθος της ευτυχίας.