Ιερά Μητρόπολις Πισιδίας

ΑΣΠΕΝΔΟΣ (Belkis)

Ἡ ἀρχαία Ἄσπενδος, τό σημερινό Belkis, ἦταν ἀποικία τοῦ Ἄργους ἀπό τόν ε΄ αἰῶνα π. Χ. Βρίσκεται 45 χιλιόμετρα ἀνατολικά τῆς Ἀττάλειας. Ἦταν κτισμένη σέ δύο λόφους, ἑκατέρωθεν τοῦ ποταμοῦ Εὐρυμέδοντα (Κιοπρού-Τσάι), καί ἀπέχει λίγα χιλιόμετρα ἀπό τίς ἐκβολές του. Κατά τήν ἀρχαιότητα ὁ Εὐρυμέδων ποταμός ἦταν πλωτός μέχρι τήν πόλη τῆς Ἀσπένδου καί τά πλοῖα ἀπό τή θάλασσα ἔφταναν μέχρι τήν πόλη. 

Ἡ Ἄσπενδος ὑπῆρξε πολύ πλούσια. Ἔκοψε νομίσματα χάλκινα, ἀργυρά καί χρυσά. Πολλά φέρουν τήν προτομή τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, στόν ὁποῖον εἶχαν προσφέρει κατά τό πέρασμά του ἀπό ἐκεῖ 100 χρυσά τάλαντα καί 4000 ὁμοίου ὕψους ἵππους.

Οἱ Ἀσπένδιοι φημίζονταν γιά τήν πολεμική τους ἀνδρεία καί ἡ φιλία τους ἦταν περιζήτητη ἀπό τούς Ἀθηναίους. Κατά τόν Πελοποννησιακό πόλεμο ἡ Ἄσπενδος ἔπαιξε σημαντικό ρόλο. Ὁ Κικέρων ἀναφέρει ὅτι στήν Ἄσπενδο ἤκμαζαν οἱ καλές τέχνες καί ὅτι ὑπῆρχαν πολλά ἀγάλματα. Ὁ Κιθαριστής τῆς Ἀσπένδου θεωρεῖται ἄγαλμα τεράστιας ἀξίας. 

Ἀπό τά ἀρχαιολογικά μνημεῖα τῆς Ἀσπένδου ξεχωρίζει τό περίφημο θέατρο, τό ὁποῖο διατηρεῖται σχεδόν ἀκέραιο καί χρησιμοποιεῖται καί σήμερα γιά παραστάσεις κλασσικῶν θεατρικῶν ἔργων καί ἀγῶνες πάλης. Ἀρχιτέκτονας αὐτοῦ τοῦ θεάτρου ἦταν ὁ Ἀσπένδιος Ζήνων ὁ Θεοδώρου. Εἶναι χωρητικότητας 15.000 θεατῶν καί ἔχει τήν καλύτερη ἀκουστική ἀπό τά ὑπάρχοντα ἀρχαῖα θέατρα τοῦ κόσμου. Τό ἐσωτερικό του εἶναι πολυτελές καί διακοσμημένο πλούσια μέ μαρμάρινες πλάκες, πού φέρουν διάφορες παραστάσεις.

Ἄλλα μνημεῖα εἶναι τό Ὑδραγωγεῖο μέ ἑκατοντάδες καμάρες πού ἔφερνε τό νερό ἀπό τόν Ταῦρο, τό στάδιο, τό ὠδεῖον, ἡ ἀρχαία ἀγορά, πύλες καί ἄλλα. Ἀπό τή βυζαντινή περίοδο σώζονται τά ἐρείπια βυζαντινῆς Ἐκκλησίας, τύπου Βασιλικῆς.¹ Τό μέγεθός της φανερώνει τήν ἀνάπτυξη τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας στήν περιοχή αὐτή.



Ἡ Ἄσπενδος ὑπῆρξε Ἐπισκοπή τῆς Μητροπόλεως Σίδης.



Γνωστοί Ἐπίσκοποι Ἀσπένδου εἶναι:²

Ὁ Δόμνος (παρέστη στήν Α΄ Οἰκουμ. Σύνοδο)

Ὁ Τριβωνιανός(παρέστη στήν Γ΄ Οἰκουμ. Σύνοδο)

Ὁ Τιμόθεος(παρέστη στήν Δ΄ Οἰκουμ. Σύνοδο)

Ὁ Λέων(παρέστη στήν Ζ΄ Οἰκουμ. Σύνοδο) 

Κιονόκρανα τοῦ Ἐπισκοπικοῦ Παρεκκλησίου